Je bent begonnen met je modelspoorbaan, de rails ligt en de treinen rijden.

Maar de modelspoorbaan ziet er nog niet zo uit als je gepland had… Tijd om realisme toe te gaan voegen!

Zomerlandschap/winterlandschap?

Zoals je wellicht weet, zijn het meestal juist de kleine details die een modelspoorbaan realistisch doen ogen. Denk aan  goed gedetailleerde figuurtjes (je kunt zowel onbeschilderde kopen in doosjes van bijvoorbeeld Noch en White Label, allemaal in ieder geval verkrijgbaar bij Conrad.nl, wanneer je budget niet zo groot is) en aan weathering (verwering) van gebouwen en treinen.

Om het proces van realisme gemakkelijker te maken en je wat ideeën te geven, vind je in dit artikel 5 stappen waarmee je jouw modelspoorbaan realistisch kunt maken.

… Zonder dat je hier super specialistische kennis of veel budget voor nodig hebt!

De basis van een realistische modelspoorbaan

De basis voor meer realisme op de modelspoorbaan is kijken naar het grootbedrijf en de omgeving om je heen en dit zo goed mogelijk nabootsen.

Hier zijn 2 voorbeeld foto’s van het typisch Nederlandse grootbedrijf:

voorbeeld grootbedrijf ns

ns trein grootbedrijf

Wat je direct zal opvallen, is bijvoorbeeld de roest op de rails en de viezigheid op de voorkant van de locomotief.

Door dit soort details na te bootsen op de modelspoorbaan, creëer je realisme.

Daarbij moet je ook goed in de gaten houden of je een zomerlandschap op je modelbaan realiseert of een winterlandschap. Voer dat consequent door: in een zomerlandschap staan figuurtjes zonder dikke winterjassen. In de winter juist weer wel. Maar dan heb je dus ook kale bomen en struiken, misschien hier en daar nog wat sneeuw op de daken of plassen op straat…

Stap 1. Het spoor

Een van de meest in het oog springende elementen op de modelspoorbaan is natuurlijk het spoor.

De meeste railstukken zien er, nieuw uit de doos, niet heel realistisch uit. Zeker niet wanneer er ook een plastic ballastbed aan vastzit. Daarom is het zeker de moeite waard om dan een paar kleine verbeteringen uit te voeren.

De eerste verbetering is – ook wanneer je een baan hebt met een standaard aanwezig plastic ballastbed – om ballast (opnieuw) aan te brengen. Ballast is kant en klaar te koop voor de modelspoorbaan. Wanneer je het ook aan de zijkanten van je plastic of metalen aanwezige ballastbed lijmt, verberg je dat onnatuurlijk aandoende ballastbed onder een berg ‘echte’ ballast.

Behalve kant en klaar gekochte kun je natuurlijk ook een kleine kiezelsoort of bouwgruis gebruiken. Ook gedroogde en los gemaakt koffieprut is bruikbaar maar let op dat je geen vocht absorberend materiaal gebruikt zoals kattenbak zand!

Bedenk ook dat ballast niet tot aan de bovenkant van de rails komt. De bielzen – zeker de houten exemplaren – liggen op het ballastbed. Zouden ze er in liggen, dan is er sneller kans op verrotting van het hout door vochtinwerking.

Het aanbrengen van de ballast kun je doen met een flesje of een zogenaamde steenslagverdeler. Daarma ga je het met een kwastje egaliseren.

 

steenslag verdeler

Ballast verdelen wordt zo wel heel makkelijk 😉

De ballast blijft op zijn plaats door er met verdunde houtlijm (nog beter: boekbinderslijm) overheen te gaan. Of eventueel de meer flexibele lijm van Woodland Scenic (Cement) of latexlijm van Heki of Faller dit voorkomt trillingen doordat de lijm minder hard wordt) te gebruiken. De hard wordende houtlijm maakt dat de baanbodem als klankkast gaat fungeren en dan wordt het geluid van de langsrazende modeltrein vaak erg storend.

Daarnaast zijn de spoorstaven in het grootbedrijf vrijwel altijd rondom roestig, alleen de bovenkant van de spoorstaaf (waar de wielen van de trein contact maken) zijn vrij van roest.

Deze roest is goed na te bootsen door verf aan te brengen met een airbrush of een penseeltje met fijne haren. Een aanrader is de Humbrol kleur #113. Deze geeft een mooie roestkleur. Let er bij het aanbrengen op dat je niet de bovenzijde van de spoorstaaf verft. De verf isoleert namelijk, waardoor de wielen of de sleepcontacten geen stroom meer van de rails opnemen

spoorstaven met roest

Spoorstaven langs de rails roesten natuurlijk nog meer.

Stap 2. De modeltreinen

Wat ook direct in het oog springt, zijn natuurlijk de modeltreinen-zelf die op de rails rijden.

Met name treinen die gemaakt zijn van plastic, hebben de neiging om er onrealistisch uit te zien door hun glimmende plastic ‘look’.

Een simpele en snel uit te voeren oplossing is het aanbrengen van een dun laagje matte blanke lak op het plastic met de airbrush. Vergeet niet de raampjes e.d. af te plakken. Heb je geen airbrush of durf je het spuiten niet aan, dan kun je dit ook doen met een kwastje.

Het weatheren van de modeltreinen ligt natuurlijk ook aan de geografische lokatie die je probeert na te bouwen…

Zo zien treinen die door de woestijn rijden, er verbleekt uit. Maar in Nederland zie je in de zomer vooral stof en vliegjes op de voorzijde van de treinen. Of – in een winterlandschap – een besneeuwde stuurstand! En in een stedelijk landschap zul je wellicht graffiti op de modeltreinen zien!

graffiti op een modeltrein

Graffiti op een goederenwagon aangebracht door de Franse graffiti-artiest Azek.

Het is belangrijk bij het weatheren van de treinen, om dit verven niet te dik te doen. Probeer eens wat stof- of olievlekken aan te brengen met een penseeltje en experimenteer hoe je dit zo realistisch mogelijk kunt doen.

Een airbrush kan ook hierbij nuttig zijn, aangezien je deze kunt instellen op de dikte van de aan te brengen verf.

Het beste is om wat te experimenteren op karton of stukjes plastic, voordat je het weatheren op de modeltreinen toepast, aangezien het weer verwijderen van verf soms een lastige klus is.

Dat verwijderen van de verf kun je het beste onmiddellijk doen wanneer de (oplosmiddel) verf nog nat is, met behulp van een droge doek. Gebruik je verf op waterbasis – wat ik zou aanraden – dan kun je een met water natgemaakte doek gebruiken. Verf op waterbasis is namelijk met water verdunbaar en dus ook geheel met water te verwijderen.

Stap 3. Gebouwen

Er zijn verschillende manieren om een gebouw van weathering te voorzien. Zo kun je een airbrush gebruiken of tot in detail verwering tekenen met bijvoorbeeld watervaste stiften en nog andere manieren toepassen.

gebouw weatheren op modelspoorbaan

Een industrieel gebouw met realistische verwering, daarnaast voegt ook de verlichting aan de binnenkant realisme toe.

Hier volgt een manier die ik zelf gebruik om snel een gebouw een realistische look te geven. Neem verf op waterbasis en verdun deze flink. De verf mag er uitzien als limonade! Gebruik een kwastje en begin boven aan het dak te verven. Laat de verf lopen zoals regen over de dakpannen loopt. Doordat je heel dunne verf gebruikt, moet je wel oppassen dat je overtollige verf opvangt. Bijvoorbeeld wanneer je alleen het dak wilt verweren.

Begin met een lichte kleur wit/grijs op het dak.Hiermee boots je verbleking door de zon na. Gebruik vervolgens steeds donkerder kleuren als 2e en 3e laag. Groen bootst mosvorming na, bruin/rood geeft roest nabij metalen schoorstenen en regenpijpen.

Soms vloeit de verdunde verf niet helemaal lekker. Een oplossing hiervoor is om een druppeltje afwasmiddel toe te voegen aan het water. Dat breekt de zogenoemde oppervlaktespanning van het water en maakt het water beter vloeibaar.

Wat voor de treinen gold, is ook voor gebouwen belangrijk! Probeer eerst de verf op een proefstukje uit. Wees er zeker van dat je verf op waterbasis gebruikt zodat je eventueel nog kunt bijwerken voordat het opdroogt.

Nu heb je een mooi begin om verdere details uit te voeren, Bijvoorbeeld stofaanslag toevoegen, roetaanslag rond schoorstenen, roest op stalen elementen en ga zo maar door!

Bedenk ook dat het niet realistisch is om een woonhuis pal naast de spoorbaan te plaatsen. In de werkelijkheid staan woonhuizen enkele meters (soms tientallen) van de baan verwijderd. De reden is dat de spoorbaan meestal is aangelegd in het stoomtijdperk en dat men wilde voorkomen dat de huizen langs het spoor al na een week zwart waren van het roet uit de schoorstenen van de locomotieven. Wanneer je in het achtertuintje waslijnen spant en je rijdt met stoomloks, geef de was dan wat zwarte strepen en vlekken. Plaats er ook een moedeloos kijkende huisvrouw bij met een hagelwit schort voor!

Stap 4. Figuren

Heb je nog geen figuren op de modelspoorbaan ? Voeg deze dan toe, ze brengen leven in het modellandschap.

Mijn advies is, wanneer je budget daarvoor toereikend is: Koop kant en klare beschilderde figureren in plaats van onbeschilderde. Het detailniveau van de beschilderde is in veel gevallen hoger dan dat je het zelf kunt beschilderen. Maar natuurlijk kan het ook zo zijn dat je het gewoon een leuke bezigheid vindt om zelf de figuren te beschilderen.

figuren op modelspoorbaan

Voeg niet teveel figuren toe, de modelbaan is geen poppenkast. Let bij het toevoegen van figuren ook weer op het landschap dat je maakt. In de stad lopen veelal meer mensen rond dan op het platteland. Let daarnaast ook op de activiteiten van de figuren en pas die aan het landschap of de lokatie aan.

Een fout die ik laatst bij iemand op de modelspoorbaan zag, was dat het hele landschap erg herfstachtig was en er zowel figuren met jas als figuren met een t-shirt waren geplaatst. Zorg dus voor consequent doorgevoerde landschap-details!

Stap 5. De details

De sleutel tot het maken van een realistische modelspoorbaan zit hem echt in de kleine details.

Denk hierbij aan het weatheren van een lantarenpaal of het aanbrengen van een reclamebord zoals je dat ook in het dagelijks leven zou tegenkomen. Al deze details komen het grote geheel ten goede.

Maar ook een goede balans tussen details en het natuurlijke landschap is belangrijk. Het eindeloos toevoegen van details kan de modelspoorbaan juist drukker maken. Houdt de balans dus altijd in de gaten.

Om af te sluiten nog een aantal foto’s om wat ideeën op te doen qua details:

modelspoorbaan scenery detail

modelspoor reclame poster

modelspoorbaan scenery detail 2

 

Vergeet niet hieronder even een reactie achter te laten en op de like knoppen te klikken 🙂