Diorama Creag Dhubh Summit van Ted Polet

Tijdens de Smalspoordagen in het Zuidhollandse Valkenburg presenteerde de nestor van de modelspoorbouw naar Brits voorbeeld, Ted Polet, een prachtig diorama dat eigenlijk een module is van zijn grote en al jaren bestaande modelbaan Craigcorrie & Dunalistair Railway. De C&D heeft een bergtram gekregen waarvan het eindstation Creag Dhubh Summit ligt op een moduleplaat van 1,85 x 0,25 meter. De tram rijdt tussen het hoofdstation op de C&D – Rae Bridge – en de ‘zwarte berg’.

Ted noemt dit een fictieve berglijn in Schotland maar het grote voorbeeld komt van de Snowdon Mountain Railway in Wales en de Snaefell Mountain Tramway op het eiland Man in de Ierse Zee. De elektrische spoorlijn heeft een helling van ongeveer 7%, wat nog net lukt zonder tandheugel. De bovenleiding is van visdraad en die hangt circa 2 mm boven de opstaande stroomafnemers van de loks.

De module heeft een zogeheten ‘fiddle yard’ waarop treindelen kunnen worden weggezet (soort schaduwstation) maar ook van spoor kan worden gewisseld doordat de sporen op de yard kunnen verschuiven ten opzichte van de sporen op de modelbaan. Daardoor heb je geen ruimte vretende draaischijf nodig en wanneer je een lok of rijtuig wilt omkeren, doe je dat snel even met de hand op de fiddle yard.

De foto’s tonen diverse scenes op de modelbaan. Foto 1 is het eindstation Creag Dhubh. De module maar ook de scenery is grotendeels gebouwd van dun triplex, karton en piepschuim. Het eindstation heeft één zijspoor waar vaak een werktreintje staat of een reserverijtuig. Alle eindsporen zijn met diodes beschermd en sinds kort heeft Ted een pendelautomaat geïnstalleerd, waardoor automatisch bedrijf mogelijk is.

Foto 2 is een detailopname van het station. De lok is een zelfgebouwd model dat gebaseerd is op een industrielocomotief van de voormalige Kinlochleven Aluminium Co. (Schotland) en het rijtuig is een verbouwing van een Atlas kabeltrammetje uit San Francisco.

Op foto 3 zien we in Creag Dhubh een motorrrijtuig van de Snaefell Mountain Tramway. Deze staat klaar voor de afdaling van de Zwarte Berg naar Rae Bridge. In het grootbedrijf rijden deze rijtuigen op Kaapspoor (1067 mm) in plaats van 670 mm zoals hier. Rechts staat een werktreintje met een kleine elektrische loc.

Foto 4 toont Motorwagen 2, die aan de afdaling begint. Hij heeft een goederenwagen achterop. Deze motorwagen is gebouwd met onderdelen van de Bachmann kabeltram. De duizelingwekkende achtergrond is een fotomontage van door Ted-zelf gemaakte foto’s op de top van Snowdon in Wales.

Foto 5 toont de realistische scenery. Hier zie je wandelaars, die het uitzicht bewonderen. Op de voorgrond ligt een drassig stukje grond met biezen; het water loopt traag over de rand de berg af. De rotsblokken zijn voor een deel gemaakt van echt leisteen en voor een deel van gekleurd gips. Het ‘water’ is epoxyhars; het groen komt van Woodlands Scenics.

Foto 6 is genomen op de bergwand boven het stationsgebouw. Hier loopt een steil pad naar de top van de berg. Het pad is gemaakt van stukjes leisteen en de kleur van de hele omgeving is aangepast aan de achtergrond. De watertank links bevat drinkwater voor de ’tearoom’ in het stationsgebouw. Het water bovenop de berg is niet geschikt voor consumptie en de tram brengt af en toe een wagen met water naar boven. Dergelijke exploitatie-ideetjes maken het mogelijk om een waterwagen aan het arsenaal goederenwagens toe te voegen!

Foto 7 is een detailfoto van het stationsgebouw, waar zojuist motorwagen 2 binnenkomt. Het stationsgebouw is gemaakt van restjes muur uit de onderdelendoos. De stroomafnemers van de tram zijn volgens het systeem van Hopkinson, verticale verend geplaatste beugels die nog steeds in gebruik zijn op de bergtram van het eiland Man. Hier is goed te zien dat ze de rijdraad net niet raken.

Foto 8 is ook een leuk scenery-detail. Ted laat twee zeemeeuwen zweven in de opstijgende luchtstroom over de berghelling. Hij vertelt: “Zelfs op 1000 meter hoogte vind je meeuwen, overal waar iets te eten is. De toeristen laten voldoende restjes achter”. De meeuwen zijn van het fabrikaat Dart Castings en ze zijn vastgezet op stukjes lichtgeleider, afkomstig van een sierlampje. Doordat de lichtgeleiders volkomen ‘blank’ zijn, vallen ze nauwelijks op wanneer je de baan in zijn geheel bekijkt. Ze zijn bijvoorbeeld aanwezig op foto 4 maar alleen als je goed kijkt, zie je de ‘paaltjes’ waarop ze zijn bevestigd.

Foto 9 is volgens mij een toppunt van gedetailleerde scenerybouw. Het betreft hier een nest van zwarte vogels (raven) zoals dat wel vaker in het afgelegen bergland in Wales en Schotland voorkomt. De ‘raven’ zijn eigenlijk meeuwen van Dart Castings, maar nu zwart geschilderd. Het nest bestaat uit wat gele strootjes. Het is geplaatst in een spleet van de rotswand onder het station.

Laat hieronder even weten wat je van deze baan/diorama vindt en of we meer van dit soort artikelen moeten doen ja of nee…