Praktische tips

Modelspoor rails leggen in 6 stappen

Centraal op de modelspoor is natuurlijk de modelspoor rails, waar de modeltreinen over rijden. Het goed leggen van spoor zorgt voor minder ontsporingen en vastlopers. Daarom is het de moeite waard om voldoende tijd aan deze klus te besteden.

In dit artikel leer je modelspoor rails leggen in 6 stappen.

1. De ruwbouw

Voordat je de rails kunt gaan leggen heb je natuurlijk een ondergrond nodig. Als je een treintafel hebt, kun je het spoor hier op gaan leggen. Bij een open onderbouw moet je echter eerst de ruwbouw maken. De ruwbouw bestaat uit de vormen van het traject. Deze vormen worden met een decoupeerzaag uit triplex gezaagd en vervolgens op de onderbouw bevestigd.

2. Railbedding

Bedding onder de rails, heeft op de modelspoorbaan twee functies. Allereerst zorgt het voor demping van geluid en trillingen. Daarnaast hoogt het de rails op, waardoor het net als in het grootbedrijf wat hoger ligt.

De makkelijkste manier is om rails te gebruiken de reeds bedding ingebouwd heeft. Het nadeel hiervan is dat deze plastic bedding er niet realistisch uit ziet.

Märklin C rails met een ingebouwde bedding

Een meer realistische optie is door het spoor iets op te hogen en hier later ballast op aan te brengen. Je kunt hier kurkenstroken voor gebruiken, of alternatief stroken van een dunne isolatieplaat knippen.

Kurkenstroken zijn o.a. hier te koop.

3. Modelspoor rails

Nadat de bedding is aangebracht, is het tijd voor de rails zelf. 90% van de modelspoorbanen maakt gebruik van rails die te koop is in secties. Je koopt dan rechte stukken, bochten en wissels en sluit deze aan elkaar om zo het traject te vormen.

Het beste is wel om vooraf een sporenplan te tekenen. In veel computerprogramma’s kun je zelf werken met verschillende merken rails, zodat je altijd weet dat je uitkomt.

Veel merken hebben naast de standaard rails secties ook zogenaamd “flextrack” met deze flexibele rails kun je aangepaste bochten maken, bijvoorbeeld om een traject sluitend te krijgen.

4. De modelspoor rails bevestigen

Nadat de rails gelegd is, is het belangrijk om alles goed door te testen. Sluit hiervoor (tijdelijk) de transformator of digitale centrale aan op het spoor en test het traject met verschillende treinen.

Het is belangrijk om alles goed door te testen, tot de modeltreinen foutloos over de modelspoorbaan rijden. Als de rails bevestigd is, en de scenery eromheen gebouwd is, wordt het lastig dit nog te corrigeren.

Tijdens het testen, kan het spoor vastgezet worden met spijkertjes. De rails kan ook permanent vastgezet worden met spijkertjes. Het nadeel hiervan is wel dat deze de trillingen doorgeven.

Het vastzetten met lijm is daarom ook een prima optie. Zeker als er nog ballast aangebracht gaat worden, omdat deze de rails ook nog extra bevestigd.

5. Afwerking

Als de rails helemaal gelegd is, naar tevredenheid werkt en vastgezet is, is het tijd voor de afwerking.

De eerste stap in het afwerken is meestal de ballast. Eerst kies je een kleur en formaat ballast, deze is in de hobby winkel of online verkrijgbaar. Vervolgens breng je deze aan met houtlijm.

6. Nog veel meer leren tips?

In het modelspoor handboek bouwen vindt je een praktische uitleg voor het leggen van ballast.

Daarnaast vindt je in het modelspoor handboek ook nog meer uitleg en handige tips voor bovenstaande stappen!

Koen Kuypers

View Comments

  • Leuk,
    Zelf gebruik ik de groene onderlegplaten voor laminaat. Deze vormt de bedding en is in dezelfde vorm gezaagd als de multiplex drager van het spoor.
    Op deze gevormde bedding een plastic tape van 30mm breed en daarop de rails voorlopig met spijkertjes. Verdere afwerking zoals je boven hebt beschreven waarbij na de ballast de spijkers weggehaald worden.De plastic tape (grijs) voorkomt dat de groene plaat hard wordt en de demping verdwenen is

  • Prima oplossing , al zou ik in plaats van houtlijm latex nemen , dit blijft enigermate flexibel dempt dus beter en is later makkelijker te verwijderen .
    Door het later goed nat te maken kan men de rails /wissel e.d met een plamuurmes los steken.
    Heeft is mij al enkele keren goed te pas gekomen.

  • Leuk artikel. Hoe zit het met bevestiging van bezetmelders enz . Lijkt mij dat je dit doet voor je de rails pertinent bevestigd.

    Grt

  • Prima artikel, maar ik ms nog wel wat. Ik heb juist nl grote moeite om de rails netjes recht te liggen en te zorgen dat de stroom tussen trafo / controller en rails goed verloopt.

  • Spijtig dat nergens de voorbereiding van de sporen vermeld. Immers het is zeer interessant te weten waar en welke draden je dient te voorzien (stroomtoevoer, terugmelding, massa, ...) en hoe deze vast te maken (solderen of zo) aan de rails, voordat je de rails (definitief) uitlegt = bovendien dient dit volgens mij best te voorzien op de planning en reeds uitgevoerd vóór het testen.
    Opmerkelijk dat dit toch wel belangrijk onderdeel praktisch nooit ter sprake komt.

  • Hallo Koen leuk en begrijpelijk artikel voor een ieder die nog moet beginnen met rails te verleggen of daar al mee bezig is. Maar alle artikelen die ik hier voorbij zie komen zijn leuk om te lezen en geven vaak bruikbare tips. Steek er altijd wel weer wat van op. Misschien nog een tip voor andere modelspoor liefhebbers: ik zelf gebruik ipv het bekende kurk als ondergrond voor de rails de railbedding van Woodland scenics/ Noch artkelnummer 95952 Ho. Is een rol van 730cm lang 4,7cm breed en 0.5 cm hoog. Makkelijk te verleggen zelfs in bochten ik heb daar schik mee. Maar er zijn meer mogelijk heden met verschillende materialen.

  • prima uitleg, heb het boek "modelspoorbaan bouwen", al geruime tijd in bezit en heb er met veel genoegen mee gewerkt
    groet
    engel.

Share
Published by
Koen Kuypers

Recent Posts

Bomen maken van druiven Tip van Henk

Speciaal iets voor de doe het zelver. Is het u al eens opgevallen dat na…

2 jaar ago

Een verhoogde kop- en zijlading?

Laadperron of verhoogde kop- en zijlading? We gaan even terug in de tijd. Tot diep…

2 jaar ago

Bouw van een storttoren met servo stortbeveiliging

Foto 001Het zelf bouwen van een silo met storttoren – waarvan de stortbeveiliging wordt geregeld…

3 jaar ago

Een hijskraan en een vrachtschip met Arduino besturing

Er komen steeds meer modelbanen – in N en H0 – met een (binnen)haven. Daar…

3 jaar ago

De oude Romeinse brug

In de beginperiode van mijn modelspoorders bestaan, droomde ik van een relatief simpele rondlopende analoge…

3 jaar ago

De kabelbaan als blikvanger

Bewegende scenery is natuurlijk één van de mooiste elementen op de modelbaan. En wie een…

5 jaar ago