Fotografie: Hannes

1. Pak het rustig aan

Een reden waarom veel hobbyisten niet aan digitaal beginnen is omdat ze overweldigd worden door de enorme hoeveelheid informatie, mogelijkheden en onderdelen van een digitale baan. Daarom is het beter om het stap-voor-stap aan te pakken en te beginnen bij het begin. Kijk eerst welk systeem je wilt gebruiken, zorg er vervolgens voor dat de treinen voorzien zijn van een decoder en je het spoor voorziet van een digitaal signaal. Daarna kun je verder gaan met het digitaliseren van wissels en seinen. Ik hoor veel beginnende hobbyisten al in het plannings stadium van de modelspoorbaan praten over de baan automatiseren met koploper. Natuurlijk is het altijd goed om een einddoel in beeld te houden, maar probeer het in fase’s te doen zodat je niet compleet overweldigd raakt door alle verschillende onderdelen van digitaal rijden.

2. Neem de tijd om een systeem te kiezen

Voordat je aan de (om)bouw van een digitale baan kunt beginnen is het natuurlijk belangrijk om een digitaal protocol en systeem te kiezen. Omdat dit veel invloed heeft in de verdere bouw van de baan is het belangrijk hier goed de tijd voor te nemen en te kijken wat deze keuze betekent voor de mogelijkheden en de kosten die dit met zich meebrengt als de baan verder af is. Probeer zoveel mogelijk informatie in te winnen bij collega hobbyisten die het systeem al gebruiken en als je de mogelijkheid hebt om verschillende systemen uit te proberen is dat helemaal ideaal. Beurzen zijn een mooie manier om ervaring op te doen met verschillende systemen en daadwerkelijke gebruikers (zo als de makers van demo-banen) om hun ervaring te vragen.

3. Gebruik het zelfde systeem

Overweeg om hetzelfde systeem als hobby vrienden te gaan gebruiken. Zo kun je samen een modelspoor sessie doen op één baan. En daarnaast is het natuurlijk handig dat je informatie uit kunt wisselen en elkaar kunt helpen.

4. Gebruik een computer

Het gebruik van een computer als onderdeel van de digitale baan is niet voor iedereen als vanzelfsprekend, maar zie het als een verlengstuk van de centrale, met een computer kun je een centrale aansturen de vervolgens de verschillende decoders weer aanstuurt. Ook als je niet van plan bent om de baan te gaan automatiseren is dit een leuke optie om mee te expirimenteren. Een oude PC koop je al voor €100 tot €200 en software zo als bijvoorbeeld koploper zijn veelal open source en kosten je dus niks.

5. Automatiseer alleen als het nodig is

Misschien in tegenspraak met de vorige tip, maar veel hobbyisten vergissen zich in het automatiseren van de modelspoorbaan. Op het moment dat de modelspoorbaan aangesloten wordt aan de computer, zal je op de computer een bedieningspaneel moeten bouwen, zoals je dat op een analoge baan ook hebt, maar dan dus op de computer. Alleen daarmee is de baan nog niet geautomatiseerd, de computer is in principe dom, als een trein van punt A naar B moet ziet hij niet dat daar bijvoorbeeld een wissel voor omgezet moet worden. Je zal dit allemaal in moeten voeren in de computer, en dit is een tijdrovende klus die niet iedereen even leuk vindt.

Denk dus van te voren goed na of automatiseren wel interessant is voor jouw modelspoorbaan, op een kleine baan is het vaak niet nodig en zul je de hele baan in blokken moeten verdelen en dus een boel bedrading moeten aansluiten. En vervolgens dus de software nog helemaal instellen.

6. Digitaal is niet moeilijk

Rondom digitaal rijden heerst nogal het idee dat het ingewikkeld is en dat je op zijn minst een electricien moet zijn om er mee aan de slag te kunnen. Dit is natuurlijk een mythe aangezien de fabrikanten hun best doen de componenten voor een digitale baan zo simpel mogelijk te houden zodat je niks / niet veel over de daadwerkelijk techniek hoeft te weten om een digitalebaan aan te kunnen sluiten.

Wat echter wel zo is, is dat het uitzoeken van hoe je een digitaal systeem op jouw modelspoorbaan kunt aanleggen tijd kost. Vooral het uitzoeken van hoe het e.e.a. aangesloten moet worden en welk systeem juist is kost tijd.

Laat je dus niet afschrikken door de mythe dat digitaal ingewikkeld is, maar neem we de tijd om jezelf goed te informeren, zodat je weet waar je mee bezig bent.

7. Niet alles is perfect

Ga er niet vanuit dat alles in een keer perfect werkt. niet alleen zul je zelf fouten maken tijdens het aansluiten, instellen en programmeren van een digitale baan. Maar daarnaast kan het ook zijn dat er in de software een bug zit, het is dan ook een goed idee om regelmatig te kijken of er eventueel een update is voor jouw centrale of software op de computer.

8. Raak niet gefrusteerd

Vergeet niet dat je iets nieuws aan het leren ben en niet alles in een keer zal gaan. Lukt het even niet en zit je vast, stop dan gewoon even ga wat anders doen en kijk er een dag later weer naar en waarschijnlijk is het zo opgelost. Verwacht niet dat je binnen een paar dagen of weken alles over DCC weet, het kost gewoon tijd om het helemaal te begrijpen en het is ook een stukje ervaring dat je doet snappen hoe het werkt.

9. Pas op voor spanningsverlies

Als je op een analoge baan spanning verliest doordat je te dunne draadjes gebruikt, of dat de rails niet meer goed geleid. Dan merk je dat direct doordat de treinen ergens op de baan zachter gaan rijden en de verlichting minder hard gaat branden. Geen man overboord dus, bij een digitale baan echter zal spanningsverlies minder duidelijk te merken zijn aan de treinen. Doordat het digitale signaal niet goed wordt overgebracht, kan de trein ineens stilvallen en soms zelfs andere rare reacties geven zo als achteruit rijden! Reageert een loc dus raar, kijk dan eerst of er nergens spanningsverlies is, en meet dit eventueel door met een multimeter.

10. Doe het niet zelf

Deze tip is niet voor iedereen, als jij er van houd om dingen uit te puzzelen en je er van geniet om bijvoorbeeld locs om te bouwen dan raad ik je alleen maar aan om het zelf te doen. Voor veel modelspoor hobbyisten is het zelf doen ook het gene dat de hobby leuk maakt! Maar voor sommige kunnen klusjes zo als locs ombouwen of zelf printjes solderen het een stuk minder leuk maken. De tip is dan ook: zodra je ergens geen plezier meer in hebt en je hebt de mogelijkheid om het uit te besteden doe het dan en focus je op de leuke aspecten!

Vergeet nooit dat een hobby er is om te onstpannen en te genieten van je vrije tijd, maar hou altijd in de gaten waar je wel en geen plezier in hebt!

Ik hoop dat je wat aan deze tips hebt gehad, ik vondt het leuk om ze voor je op een rijtje te zetten. Heb je zelf nog tips laat het hieronder even weten! En leuke reacties zijn natuurlijk ook altijd welkom.