5 digitale modelspoor vragen beantwoord

Regelmatig krijg ik vragen op de mail binnen over digitaal modelspoor, aangezien deze vragen waarschijnlijk bij meer mensen spelen heb ik besloten om in dit artikel op enkele vragen wat uitgebreider antwoord te geven:

Vraag 1: Wat heb ik nodig om modeltreinen digitaal aan te sturen ?

Als je bekend bent met de werking van digitaal modelspoor en aan de slag wilt gaan, zul je jezelf al snel afvragen wat je in de praktijk nu nodig hebt om alles werkende te krijgen.

In de basis heb je om digitale modeltreinen aan te sturen niet veel nodig, wil je ook wissels gaan besturen en geautomatiseerd rijden dan wordt het natuurlijk allemaal een stuk complexer, maar laten we het voor nu simpel houden.

In de basis heb je het volgende nodig:

– Een digitale centrale

– Locdecoder(s)

– Locomotieven die geschikt zijn voor digitaal

(Aangezien vrijwel alle in Nederland verkochte digitale centrale reeds een booster en regelaar bevatten heb ik deze niet los genoemd)

De functionaliteit van de onderdelen is als volgt:

De digitale centrale
Hiermee bestuur je de modeltreinen, door “opdrachten” voor de treinen in te geven in de centrale zal deze een deze opdrachten als digitaal signaal over de baan sturen naar de gewenste locomotieven.

Locdecoders
De decoders kunnen het digitale signaal dat door de digitale centrale wordt gestuurd ontcijferen en omzetten in acties zo als rijden, afremmen enzovoorts. Doordat elke decoder een eigen adres heeft kun je met de digitale centrale een specifieke decoder aansturen en op die manier bijvoorbeeld verschillende snelheden rijden.

Locomotieven
De locomotief wordt aangestuurd door de decoder, deze geeft bijvoorbeeld de gewenste hoeveelheid aan het motortje waardoor de trein een bepaalde snelheid zal rijden.

Als voorbeeld heeft onderstaande startset van Roco alles om digitaal te rijden:

Klik hier voor meer info over deze set (link naar conrad)

Vraag 2: Is het beter om een loc met of zonder decoder te kopen ?

Vrijwel alle locomotieven die op dit moment uitkomen zijn ofwel met een decoder uitgevoerd of zijn “decoder ready” dit betekend dat de aansluitingen voor decoder reeds aanwezig zijn en je de loc dus niet om hoeft te bouwen om een decoder aan te sluiten.

Het nadeel van reeds ingebouwde decoders is vaak dat deze niet multi-protocol zijn, dit betekend dat ze vaak maar 1 soort digitaal signaal kunnen ontvangen. Zo kunnen bijvoorbeeld Märklin locs met een MFX decoder niet aangestuurd worden door een digitale centrale die DCC gebruikt.

Als je dus de mogelijkheid hebt om een locomotief te kopen zonder decoder, die wel geschikt is voor digitaal dan heeft dat de voorkeur. Vervolgens kun je dan zelf een geschikte decoder kiezen die het beste is voor jouw situatie.

Een overzicht van de verschillende decoders vind je in de cursus Digitaal Modelspoor.

Vraag 3: Kan elke (analoge) locomotief gedigitaliseerd worden ?

Het digitaliseren van een analoge modeltrein bestaat uit het inbouwen van een digitale decoder in een locomotief die oorspronkelijk voor analoog gebouwd is.

Waarbij sommige locomotieven zeer geschikt zijn voor digitaliseren en het dus werkelijk een kwestie is van het plaatsen van de decoder end deze aansluiten op de motor en de verlichting zul je bij andere locs plaats moeten maken voor de decoder (soms moet er zelfs gefreesd worden) en het motorschild aanpassen voor digitaal (of deze vervangen met een motorschild dat geschikt voor gebruikt met een decoder).

Het antwoord is dat eigenlijk alle locomotieven wel te digitaliseren zijn, maar dat het bij de een eenvoudiger zal gaan als bij de andere.

Overigens kun je het digitaliseren natuurlijk ook uitbesteden, er zijn bedrijven die zelfs die moeilijkste ombouw projecten voor elkaar krijgen.

Vraag 4: Wat is het verschil tussen booster en een transformator ?

Waar je op een analoge baan de transformator op het spoor aansluit, zul je op een digitale baan de booster aansluiten. Hierdoor zijn de twee vergelijkbaar maar de functie van een booster verschilt met die van een transformator.

Elke digitale modelspoorbaan maakt gebruik van boosters, of dit er nu 1 is die ingebouwd zit in de digitale centrale of op een grotere baan meerdere die van elkaar geïsoleerde secties baan voeden.

Een booster voorziet het spoor van stroom, maar alleen stroom is niet genoeg aangezien je ook een digitaal signaal nodig hebt om de treinen te besturen. Daarom is een booster ook aangesloten op de centrale en verstrekt feitelijk het digitale signaal met stroom waardoor het signaal sterker is en je zo dus een groter stuk baan kunt voeden.

Waarbij je bij een analoge transformator dus direct de input geeft doormiddel van een draaiknop, krijgt de booster zijn input van de digitale centrale en geeft dit vervolgens door aan de decoders die vervolgens de treinen aansturen en harder of zachter laten rijden.

Vraag 5: Is digitaal geschikt voor mijn situatie ?

Regelmatig ontvang ik e-mail met een beschrijving van een modelspoorbaan / plannen voor een baan en de vraag of er wel of niet gebruikt gemaakt moet worden van digitaal.

Natuurlijk is dit een persoonlijke keuze, maar er zijn enkele factoren die je moet overwegen bij het maken an deze keuze:

1. De grootte van de baan – Op een groter modelspoorbaan zul je de voordelen van digitaal modelspoor eerder zien, je kunt de volledige baan vanuit een plek besturen, hebt een stuk minder aansluitingen nodig en ga zo maar door. Maar ook op een kleine modelspoorbaan kun je veel plezier beleven aan de eenvoudigheid waarmee je tegelijkertijd meerdere modeltreinen kunt besturen. 

Heb je echter een kleine baan met maar 1 of 2 treinen en ben jij de enige die dit zal besturen dan zul je er waarschijnlijk beter aan doen om analoog te rijden.

 Hoe groter de baan, hoe groter de voordelen van digitaal rijden, maar voor iedereen die op eenvoudige wijze meerdere treinen tegelijk wilt besturen is digitaal het overwegen waard.

2. De besturing van de baan – Het besturen van een digitale baan is makkelijk uit te breiden met bijvoorbeeld meerdere handregelaars of door middel van een computer.

 Ben je dus van plan om met meerdere mensen de modelspoorbaan te besturen of wil je de baan geautomatiseerd laten rijden dan kan zijn er met digitaal veel mogelijkheden.

3. Kosten en budget – Als het over digitaal rijden gaat dan komt al snel het argument van hogere kosten naar boven. En hoewel er voldoende mogelijkheden zijn om de kosten laag te houden is in de basis een digitaal systeem gewoon duurder als een analoog.

Als je dus een beperkt budget hebt zal digitaal niet de logische keuze zijn.

—

Ik hoop dat deze vragen en de antwoorden hierop leerzaam waren.

Meer informatie en antwoord op digitale vragen vind je in mijn Cursus Digitaal Modelspoor.