Regelmatig krijg ik vragen op de mail binnen over digitaal modelspoor, aangezien deze vragen waarschijnlijk bij meer mensen spelen heb ik besloten om in dit artikel op enkele vragen wat uitgebreider antwoord te geven:
Vraag 1: Wat heb ik nodig om modeltreinen digitaal aan te sturen ?
Als je bekend bent met de werking van digitaal modelspoor en aan de slag wilt gaan, zul je jezelf al snel afvragen wat je in de praktijk nu nodig hebt om alles werkende te krijgen.
In de basis heb je om digitale modeltreinen aan te sturen niet veel nodig, wil je ook wissels gaan besturen en geautomatiseerd rijden dan wordt het natuurlijk allemaal een stuk complexer, maar laten we het voor nu simpel houden.
In de basis heb je het volgende nodig:
– Een digitale centrale
– Locdecoder(s)
– Locomotieven die geschikt zijn voor digitaal
(Aangezien vrijwel alle in Nederland verkochte digitale centrale reeds een booster en regelaar bevatten heb ik deze niet los genoemd)
De functionaliteit van de onderdelen is als volgt:
De digitale centrale
Hiermee bestuur je de modeltreinen, door “opdrachten” voor de treinen in te geven in de centrale zal deze een deze opdrachten als digitaal signaal over de baan sturen naar de gewenste locomotieven.
Locdecoders
De decoders kunnen het digitale signaal dat door de digitale centrale wordt gestuurd ontcijferen en omzetten in acties zo als rijden, afremmen enzovoorts. Doordat elke decoder een eigen adres heeft kun je met de digitale centrale een specifieke decoder aansturen en op die manier bijvoorbeeld verschillende snelheden rijden.
Locomotieven
De locomotief wordt aangestuurd door de decoder, deze geeft bijvoorbeeld de gewenste hoeveelheid aan het motortje waardoor de trein een bepaalde snelheid zal rijden.
Als voorbeeld heeft onderstaande startset van Roco alles om digitaal te rijden:
Klik hier voor meer info over deze set (link naar conrad)
Vraag 2: Is het beter om een loc met of zonder decoder te kopen ?
Vrijwel alle locomotieven die op dit moment uitkomen zijn ofwel met een decoder uitgevoerd of zijn “decoder ready” dit betekend dat de aansluitingen voor decoder reeds aanwezig zijn en je de loc dus niet om hoeft te bouwen om een decoder aan te sluiten.
Het nadeel van reeds ingebouwde decoders is vaak dat deze niet multi-protocol zijn, dit betekend dat ze vaak maar 1 soort digitaal signaal kunnen ontvangen. Zo kunnen bijvoorbeeld Märklin locs met een MFX decoder niet aangestuurd worden door een digitale centrale die DCC gebruikt.
Als je dus de mogelijkheid hebt om een locomotief te kopen zonder decoder, die wel geschikt is voor digitaal dan heeft dat de voorkeur. Vervolgens kun je dan zelf een geschikte decoder kiezen die het beste is voor jouw situatie.
Een overzicht van de verschillende decoders vind je in de cursus Digitaal Modelspoor.
Vraag 3: Kan elke (analoge) locomotief gedigitaliseerd worden ?
Het digitaliseren van een analoge modeltrein bestaat uit het inbouwen van een digitale decoder in een locomotief die oorspronkelijk voor analoog gebouwd is.
Waarbij sommige locomotieven zeer geschikt zijn voor digitaliseren en het dus werkelijk een kwestie is van het plaatsen van de decoder end deze aansluiten op de motor en de verlichting zul je bij andere locs plaats moeten maken voor de decoder (soms moet er zelfs gefreesd worden) en het motorschild aanpassen voor digitaal (of deze vervangen met een motorschild dat geschikt voor gebruikt met een decoder).
Het antwoord is dat eigenlijk alle locomotieven wel te digitaliseren zijn, maar dat het bij de een eenvoudiger zal gaan als bij de andere.
Overigens kun je het digitaliseren natuurlijk ook uitbesteden, er zijn bedrijven die zelfs die moeilijkste ombouw projecten voor elkaar krijgen.
Vraag 4: Wat is het verschil tussen booster en een transformator ?
Waar je op een analoge baan de transformator op het spoor aansluit, zul je op een digitale baan de booster aansluiten. Hierdoor zijn de twee vergelijkbaar maar de functie van een booster verschilt met die van een transformator.
Elke digitale modelspoorbaan maakt gebruik van boosters, of dit er nu 1 is die ingebouwd zit in de digitale centrale of op een grotere baan meerdere die van elkaar geïsoleerde secties baan voeden.
Een booster voorziet het spoor van stroom, maar alleen stroom is niet genoeg aangezien je ook een digitaal signaal nodig hebt om de treinen te besturen. Daarom is een booster ook aangesloten op de centrale en verstrekt feitelijk het digitale signaal met stroom waardoor het signaal sterker is en je zo dus een groter stuk baan kunt voeden.
Waarbij je bij een analoge transformator dus direct de input geeft doormiddel van een draaiknop, krijgt de booster zijn input van de digitale centrale en geeft dit vervolgens door aan de decoders die vervolgens de treinen aansturen en harder of zachter laten rijden.
Vraag 5: Is digitaal geschikt voor mijn situatie ?
Regelmatig ontvang ik e-mail met een beschrijving van een modelspoorbaan / plannen voor een baan en de vraag of er wel of niet gebruikt gemaakt moet worden van digitaal.
Natuurlijk is dit een persoonlijke keuze, maar er zijn enkele factoren die je moet overwegen bij het maken an deze keuze:
1. De grootte van de baan – Op een groter modelspoorbaan zul je de voordelen van digitaal modelspoor eerder zien, je kunt de volledige baan vanuit een plek besturen, hebt een stuk minder aansluitingen nodig en ga zo maar door. Maar ook op een kleine modelspoorbaan kun je veel plezier beleven aan de eenvoudigheid waarmee je tegelijkertijd meerdere modeltreinen kunt besturen. Heb je echter een kleine baan met maar 1 of 2 treinen en ben jij de enige die dit zal besturen dan zul je er waarschijnlijk beter aan doen om analoog te rijden. Hoe groter de baan, hoe groter de voordelen van digitaal rijden, maar voor iedereen die op eenvoudige wijze meerdere treinen tegelijk wilt besturen is digitaal het overwegen waard.
2. De besturing van de baan – Het besturen van een digitale baan is makkelijk uit te breiden met bijvoorbeeld meerdere handregelaars of door middel van een computer. Ben je dus van plan om met meerdere mensen de modelspoorbaan te besturen of wil je de baan geautomatiseerd laten rijden dan kan zijn er met digitaal veel mogelijkheden.
3. Kosten en budget – Als het over digitaal rijden gaat dan komt al snel het argument van hogere kosten naar boven. En hoewel er voldoende mogelijkheden zijn om de kosten laag te houden is in de basis een digitaal systeem gewoon duurder als een analoog. Als je dus een beperkt budget hebt zal digitaal niet de logische keuze zijn.
—
Ik hoop dat deze vragen en de antwoorden hierop leerzaam waren.
Meer informatie en antwoord op digitale vragen vind je in mijn Cursus Digitaal Modelspoor.
Helaas is dit niet interessant voor mij,ik zit meer met de problemen van een digitalisering van mijn Belgische seinen,mijn wissels bedien ik met knoppen en relais van Viessmann.
Ik sukkel met de seinen hoe die te bedienen met decoders en centrale.
Als je me daar mme kunt helpen,dan zou ik al een stap vooruit zijn.
Bedankt bij deze
Heel veel nuttige tips, waar ik als beginner zeker mee uit de voeten kan.
En ook voor de toekomstige aanschaf van locomotieven.
Bedankt!
Groet,
Piet
Coen,
Lees al je artikelen. zijn zeer leerzame bij. Maar de bewering dat een Marklin loc. Met Mfx niet loopt op Dcc is niet waar, het zijn allemaal multiprotocol decoders, heb ze zelf ingebouwd, de Esu M4 is Mfx en Dcc het zelfde geldt voor de Marklin loc. Decoder. Lees de manual maar eens door, graag rectificatie van deze m.i foute bewering.
Andre Pijnaker Hillegom
Geachte heer Kuypers,
Ik heb mij verleden jaar het boek aangeschaft, maar ik weet niet meer hoe ik deze via email of anderszins kan inzien, laat staan hoe deze te openen. Kunt u mij daar een tip voor geven?
Hartelijk dank alvast.
Met vriendelijke groet.
Joop Veeninga
leuke info
rij al digitaal
Hoi Koen,
Ben juist aan het rondstruinen over hoe ik op C-systeem kan beginnen met uitbreiden van de startregelaar.
Dit artikel brengt mijn zoektocht in stroomversnelling, maar heeft weinig relevante info.
Zo wil ik weten of je de adressen van de decoders kunt wijzigen?
(als je bv een tweedehands locomotief koopt, hoe weet je wat het adres is en kun je dit aanpassen naar eigen believen?
Tom
@Tom
Ja adressen kun je wijzigen, graag verwijs ik je naar het volgende artikel:
https://www.modeltreinen.org/locdecoder-adressen/
De hints zijn goed,en zijn zeer nuttig.
Besate Koen,
In het gedeelte ‘Is digitaal geschikt voor mijn situatie ? ‘ staat onder punt 1: ‘De grote van de baan’. Dit moet zijn ‘De grootte van de baan’. Goed nederlands is wel een pré voor de site.
Koen, ik vind het altijd maar weer geweldig je uitleg te lezen.
Als startende modelbaan-bouwer zit/zat ik ook met dit verhaal.
Als mijn sporenplan helemaal klaar is, denk ik aan digitaal rijden.
Maakt het trouwens digitaal gezien ook nog uit of je met wissel of gelijkstroom rijdt en de bijbehorende systemen?
Ik heb Profirails van Fleischmann in de mix met de oudere rails van Fleischmann.
De (digitale) treinen komen later. Ik las de info net in je verhaal…
Je uitleg is super naar mijn idee,dus ga vooral zo door zou ik zeggen 🙂
Wat een heldere uitleg Koen, Perfect!
Ik zit er aan te denken om ook ‘Digitaal’ te gaan en ben me aan het orienteren op dat gebied, maar zie door de bomen vaak het bos niet meer.
Ik rij nu natuurlijk nog analoog met 3 treinen constant en met wisseling in het schaduw station 7 stuks ( Totaal ongeveer 40 meter N-spoor) en voel me soms net een typist om alles gaande te houden.
Ik heb nu in ieder geval een basis om me aan vast te houden, maar zolang je het nog niet gebruikt blijft het een beetje een Mysterieuse Materie.
Bedankt.
Aart.
Mooi verhaal en vooral duidelijk!
Ik kijk uit naar jouw nieuwe boek”digitaal rijden”!
Digitaal is voor mij soort abacadabra,nog wel!
Groet Lange Ben Texel
Goede raad, en niet duur!
zeker in deze tijd met het rare dilemma dat mensen meer vrije tijd hebben maar minder geld, dan zijn dit goede woorden.
hallo koen,
Ik rij nu ongeveer drie jaar digitaal, perfect.
Er rijden nu 8 locs allemaal van af een punt te bedienen en heb verschillende keerlussen gebouwd. Ik drie locs van marklin omgebouwd naardigitaal rij op c-rails van marklin.
De seinen en wissels gaan nog analoog
Hallo Koen,
Met nog veel modelspoorbaanmateriaal uit mijn jeugd wil ik volgend jaar mijn 40 jaar oude spoorbaanbaan proberen een nieuw leven in te blazen. Al lange tijd loop ik met de vraag of ik nu analoog ‘door’ moet gaan, het oude materieel zo veel mogelijk digitaliseren of een combinatie van analoog en digitaal.
Jouw artikel over digitaal modelspoor vind ik dan ook een nuttige bijdrage voor mijn toekomstige beslissing. Ik weet wel dat ik nog een lange weg te gaan heb.
Bedankt!
Albert
Beste Koen, allereerst mijn welgemeende complimenten voor het enthousiasme en de deskundigheid die uit je werk spreken. Ik heb gisteren de brochure ‘De 7 meest gemaakte fouten in modelspoor’ gedownload en gelezen. Ik ben zelf ook een fervent modelspoorder. Maar bovendien, Koen, ben ik van beroep tolk/vertaler en corrector/redacteur van allerlei geschreven teksten. Na het doorlezen van bovengenoemde brochure tel ik maar liefst 65 taalfouten. En dat is jammer, want die fouten leiden de lezer af van de inhoud. Ik schrijf zelf ook veel om later te laten publiceren en heb er een gewoonte van gemaakt mijn teksten voor publicatie altijd door een ander te laten lezen/corrigeren. Het komt de tekst altijd ten goede, zo leert mij de ervaring, want hoe goed je ook zelf denkt te kunnen schrijven, we zijn geen van allen perfect en daardoor geneigd om over eigen fouten heen te lezen.
Ik stel je nu het volgende voor – als je tenminste deze opbouwende kritiek kunt waarderen – , laat mij je teksten nakijken, kosteloos en zonder verdere verplichting. (Taal is naast mijn vroegere vakgebied nog steeds een grote hobby van me).
Misschien zit er voor mij dan een gratis abonnement op je boekenserie in. Ik hoop dat je me niet kwalijk neemt dit te melden, maar denk dan maar zo dat ik het allemaal goed bedoel. De informatie die je geeft is de moeite van het aanbieden van foutloos Nederlands alleszins waard.
Hartelijke groet,
Jan Smith, Zoetermeer
Zou deze cursus ook geschikt zijn voor spoor G rijders?
Is dit ook geschikt voor G spoorders?
Leuk en leerzaam hoop nog veel te leren hier vooral op fleichmann gebruik.
Beste Koen,
Dit was een mooi artikel maar ik wil hierbij graag nog een tip plaatsen.
In bovengenoemd artikel (punt 5) geef jij te kennen dat er bij grote digitale modelbanen minder aansluitpunten nodig zijn.
Beter is het om juist wel.meer aansluitpunten vanaf de digitale centrale of booster te maken om de kans op eventuele storingen door bijvoorbeeld niet goed geleidende rails te verkleinen,dit geldt ook voor anoloog banen.
Ik zelf maak om de 50cm een aansluitpunt die wordt verbonden met een ringleiding onder de baan.
Dit werkt goed zonder storingen,het is wat extra werk maar men zal hier zeker profijt van hebben,
Marcel
Geachte,
Ik ben 66 jaar en neem mijn oude hobby terug op.
Hoe kan ik bij het kopen of verkopen zien of een loc (maerklin) digitaal is zonder dat ik die moet openmaken?
Beste dank voor uw snelle reactie
Mvg
jozef
Heel interessant en fijn dat iemend met verstand van zaken het een en ander wil delen met ons. Ik heb een vraag, ‘kan ik een oude opstelling met de oude piko rails [hol met insteek verbindingen] gebruiken met [nieuw te kopen] digitaal uitrusting, dus booster, afstandsbediening, en locs?’
Alvast bedankt, LLiam
Ik heb op dit moment een analoge baan (märklin) met enkele electrische locs die ook digitaal aangestuurd kunnen worden (mfx)
Om de eerste stap naar digitalisering eenvoudig te maken wil ik eerst de digitale aansturing via de bovenleiding laten lopen, de overige analoge locs via de rails.
Zal dit (storingvrij) functioneren?
Beste Koen,
De volgende vraag ik heb nog veel oude trix express rail liggen ik wil nog rails bijkopen (kunststof) om een baan te maken.Nu komt mijn vraag kan ik daarop
marklin locs laten rijden(want die hebben puntcontacten en geen middenrail.Volgens een verkoper van modeltreinen kan het,dochnik wil het zeker weten.Passen de oude trix wagons ook achter de marklin locs?Uitteraard zou ik dan digitaal gaan rijden, in afwachting van je reactie bvd vr groet Gerard Brand