Wil je een smalspoorbaan maken, dan ben je aan heel andere ‘regels’ gebonden dan bij het nabootsen van een normaalspoorbaan. Je hebt bijvoorbeeld rails met een kleinere spoorwijdte dan bij normaalspoor het geval is (en kunt daardoor heel krappe bogen maken) maar je gebouwen en je rollend materieel zijn juist een stuk groter. Bouw je dus in 0e (wat met name bij Amerikaanse modelspoorders erg in trek is) dan is de schaalverhouding van de bovenbouw 1:48 maar de spoorwijdte is 1:87 (16,5 mm oftewel schaal H0). Op de Smalspoordagen 2017 in het Zuid-Hollandse Valkenburg zagen we een heel mooie 0e-smalspoorbaan.

De Deutz dieselloks zijn ontstaan uit Fleischmann Magic Train-lokomotiefjes

De bouwer is Edso Sluismans die al eerder gewerkt had met Amerikaanse modellen. Hij bedacht dat je in 0e heel mooi zelfbouw kunt toepassen – met name grote gebouwen maken met echte interieurs – en dat op kant en klare onderstellen zelf bedachte wagens, rijtuigen en lokomotieven konden worden aangebracht. Hij koos voor een relatief simpel motief dat echter heel veel werk meebracht vanwege die zelfbouw. Want in deze schaal kun je niet veel kant en klare gebouwen, bomen, lantaarnpalen etc kopen maar anderzijds kun je er de mooiste details in kwijt. Veel meer zelfs dan in de gangbare normaalspoor banen (H0 en N).

De destilleerderij beschikt over twee laad- en lossporen

Het motief werd een appelboomgaard, waar een tractor met aanhangwagen het geplukte fruit naar een laadplaats brengt van de smalspoorbaan. Vandaar gaan de goederenwagons met appels naar de nabij de boerderij (woonhuis) gelegen destilleerderij (grote schuur) waar ze worden verwerkt tot een alcoholhoudend sap (cider). Daarom spreek je voor deze modelbaan van een Ciderie…

Het Sporenplan van de Ciderie 0e

In feite heeft de modelbaan – vanwege de schaalverhoudingen – een rechttoe-rechtaan sporenplan. Er is een schaduwstation (weggewerkt achter het woonhuis) waar de wagons kunnen worden opgesteld maar waar gesuggereerd wordt dat de wagons worden weggereden naar een overslagplaats voor bijvoorbeeld vrachtwagens of een laadstation van de ‘grote’ spoorweg.
Verder zijn er twee opstelsporen in de destilleerderij waar de appels worden gelost en overgebracht naar de persen en destilleerkolommen. Ook worden hier per spoor de eikenhouten vaten aan- en afgevoerd waarin het alcoholhoudende drankje wordt verpakt. En er is een elektrisch aangedreven draaischijf zodat de loks steeds met de neus naar voren kunnen worden ingezet plus een omrijspoor om met de afgekoppelde lok langs de wagons te rijden voor het wijzigen van de rijrichting.

Veel details

Het oppervlak van de totale baan is 60 x 180 cm. Hij is als diorama gebouwd op twee moduleplaten van elk 60 x 90 cm en voorzien van een geschilderde achter- en zijwand(en). Alle gebouwen zijn zelfbouw en die zijn vervaardigd uit 2 mm dik karton en gedetailleerd afgewerkt. De daken zijn van plastic profielplaat. Het woonhuis is in vakwerk uitgevoerd (op het karton werden lange lucifers gelijmd met daartussen een mengsel van modelgips en fijn zaagsel) en de open kapschuur waarin de eikenhouten vaten worden bewaard, is van kleine latjes gemaakt.
Het aanbrengen van bomen, struiken, personen, dieren, lampen etc heeft heel veel puzzelwerk gekost. Maar juist die enorme hoeveelheid details maakt de baan levendig. Overigens zijn alle gebouwen en ook het rollend materieel op fraaie wijze geweathered. De baan beschikt behalve over de destilleerderij, het woonhuis en de kaploods over een zelfgebouwde nissenhut (karton), die dienst doet als lokloods. Via de draaischijf is ook een werkplaats bereikbaar.

In de boomgaard zorgt een Deutz dieseltractor voor het ophalen van de geplukte appels

Rollend materieel

Er zijn twee identieke Deutz diesellokjes. Het zijn zelf aangepaste lokjes van Fleischmann Magic Train dat in schaal 0e op de markt wordt gebracht. De eerste drie goederenwagons zijn ontstaan door zelfbouw op onderstellen van Bachmann (kits voor vierassige wagons in schaal 0e), waaraan Kadee-koppelingen zijn bevestigd. Later werden zes goederenwagons betrokken van een Engelse leverancier.
In de boomgaard vind je een Deutz tractor (uiteraard ook een diesel) om ‘gewone’ platte wagens met een straatonderstel langs de bomen te slepen.

De lokloods is ondergebracht in een lekker ouderwetse (jaren vijftig) nissenhut, die ook weer is opgebouwd uit karton. Het frame is van 2 mm plaat en de ronde kap is van een laagje golfkarton gemaakt

Zelf ook een baan bouwen als de Ciderie in 0e?

Wanneer je door deze modelbaan zin hebt gekregen om zelf ook een diorama te bouwen, kijk dan in ieder geval in mijn nieuwe boek (Modelspoor Handboek, www.modeltreinen.org/product/modelspoor-handboek/) waar ik het bouwen van modules bespreek, het aanleggen van de spoorbaan, het weatheren van de gebouwen en het rollend materieel, de baanvoeding en alle andere aspecten die er bij zo’n project komen kijken.

—

Laat hieronder even weten wat je van dit artikel en deze modelspoorbaan vindt..

En als je meer van dit soort artikelen wilt zien, vergeet dan niet dit artikel te liken en delen via de sociale kanalen zoals Facebook.