Er zijn verschillende manieren om bomen te maken voor de modelspoorbaan. De twee meest bekende zijn de koperdraad methode (waarvoor je niet veel gereedschap nodig hebt, namelijk koperdraad of ijzerdraad, wat niet al te duur hoeft te zijn!) en de ’touw in elkaar draai methode’.
Materiaal voor het maken van modelspoor bomen
Het maken van het eerste type bomen begint natuurlijk met koperdraad of ijzerdraad. Het moet dun genoeg zijn om het gemakkelijk te buigen maar dik (dus sterk) genoeg zijn om zijn vorm te laten behouden.
Perfect voor het maken van modelspoor bomen zijn oude elektronica kabels. Na het buitenste plastic weg te strippen, houd je een ingevlochten koperdraad over. Vervolgens kun je deze ontvlechten, waardoor je gemakkelijk vertakkingen kunt maken. Overigens zijn sommige binnenste elektronica kabels voorzien van een dun laagje plastic. Het is aan te raden dit even weg te branden met een aansteker, zodat het later geen probleem vormt met solderen of verven.
Het aantal vertakkingen dat je gaat maken, is natuurlijk afhankelijk van het type boom dat je gaat maken. Sommige type bomen kun je uit een ingevlochten kabel maken maar bij andere bomen zul je losse vertakkingen moeten maken, die je vervolgens aan de stam vast soldeert.
Bij het maken van de vertakkingen is het belangrijk om zoveel mogelijk niet symmetrisch te werken, aangezien bomen in de natuur ook  niet symmetrisch groeien.
Knip een stuk elektronica kabel af van minimaal 6 cm (spoor N) of minimaal 12 cm (H0). Hou voor de stam ongeveer 2 cm (N) of 4 cm (H0) intact. Daarboven ga je de uit elkaar getrokken draden vorm geven (een ronde kruin, een wat spits toelopende kruin, ietwat scheef geroeide kruin vanwege de heersende windrichting, etc). Wil je de kruin kaal houden (herfst/winter landschap), verf dan nu de draden bruin en gebruik hiervoor ‘dikke’ verf, zodat je echte takken nabootst.
Ga je een lente of zomerlandschap maken, breng dan op de takken bladeren aan, zoals ik hierna beschrijf.  
Baan op foto gebouwd door Martin Welberg
Boomschors aanbrengen
Je kunt de nog kale metalen boom voorzien van boomschors. Dit doe je door een mengsel te maken van gips, witte lijm, water een een beetje acrylverf voor de kleur. Breng dit mengsel aan om de stam van de boom, zo nodig in meerdere lagen zodat het niet druipt en je een mooi egale verdeling hebt. Natuurlijk kun je het materiaal op bepaalde plekken dikker aanbrengen als knoesten of bochels
Zolang het mengsel nog niet volledig droog is, kun je met een satéprikker of iets dergelijks structuur aanbrengen in de schors. Om gebarsten schors te creëeren, breng je twee lagen van het boomschors mengel aan Daarbij wordt de tweede laag met een donkerder verf gemengd. Vervolgens kun je openingen maken in de tweede laag, waardoor de onderliggende lichter gekleurde laag zichtbaar wordt.
Wanneer het mengsel uiteindelijk gedroogd is, kun je met schuurpapier de structuur wat groffer en daardoor natuurlijker maken. Uiteraard kun je variëren met de korrel van het schuurpapier voor verschillende effecten. Voor veel boomsoorten is het aan te raden om als laatste laag met een lichtgrijze kleur highlights aan te brengen. Dit doe je door het penseel volledig droog te maken en vervolgens lichtjes langs de boom te gaan Het zorgt voor een natuurlijk effect.
Baan op foto gebouwd door Martin Welberg
Bladeren aanbrengen
Wanneer de stam gereed is, wordt het tijd om de boom van bladeren te voorzien. bladmateriaal voor specifieke boomtypes te koop! Koop bijvoorbeeld een zakje IJslands mos en breng dit in plukjes aan. Het is verkrijgbaar in de spoorwegmodelbouw hobbywinkel in verschillende kleuren. Je kunt ook plukken grove watten in waterverf dompelen en dan op de takken lijmen. Daarnaast zijn er zakjes ‘bladmateriaal’ verkijgbaar (bijvoorbeeld van Woodland Scenics). Het aanbrengen hiervan is simpel. Voorzie de vertakkingen van lijm en strooi het bladmateriaal van bovenaf over de boom heen.
Doseer bij deze strooimethode de lijm op basis van hoeveel blad je op een bepaalde plek wilt hebben. Kijk hierbij vooral naar bomen in de natuur en op welke plekken er meer of minder bladeren zijn.
Eventueel kun je als finishing touch de bladeren extra kleuren met een airbrush of spuitbus. Gebruik hiervoor goed verdunde verf en spuit weer van bovenaf om zo bijvoorbeeld een herfst verkleuring te creëren (de zon kleurt de bladeren ook van bovenaf).
Doseer de lijm op basis van hoeveel je blad op een bepaalde plek wilt hebben, kijk hierbij vooral naar bomen in de natuur en op welke plekken er meer of minder bladeren zijn. Eventueel kun je als finishing touch de bladeren ook nog kleuren met een airbrush of spuitbus. Gebruik hiervoor goed verdunde verf en spuit weer van bovenaf om zo bijvoorbeeld een herfst verkleuring te creëren (de zon kleurt de bladeren ook van bovenaf).
De gedraaide touwmethode
Je kunt ook bomen maken van in elkaar gedraaid touw. Gebruik hiervoor sisal of een ander stevig koord. Vaak zijn dit al in elkaar gedraaide strengen, die je dan weer los haalt tot aparte stukken (dun) koord. Neem nu een vrij lange houten lat en schroef aan het ene einde een stevig schroefoog. Zodanig dat die rechtop staat met het oog in de lengterichting van de lat. Voor hoge bomen neem je een lat van circa 30 cm lengte. Voor lagere bomen is een lat van 20 cm of zelfs nog korter geschikt. Plaats nu aan het andere eind ook zo’n schroefoog maar dan met het oog dwars op de lengterichting. Zorg wel voor lange schroefogen (pakweg 10 cm) omdat je brede takken moet kunnen draaien en dus moeten de ogen ‘hoog’ boven de plank staan.
Stap-1 Modelspoor Boom maken
Neem nu een stukje stevig ijzerdraad of koperdraad van ruim drie keer de lengte van je houten lat. Steek het voor de helft door het oog van je in de lengterichting geplaatste schroef aan de ene kant en breng beide draaddelen naar het andere dwars geplaatste oog. Nu buig je van het uiteinde van de twee losse ijzerdraden een slinger, die je voor het oog houdt waardoor jouw beide draden samen komen. Je moet een beetje soepel kunnen slingeren. Natuurlijk kun je ook een kant en klare slinger uit de rommeldoos nemen, die je een keer hebt overgehouden na montage van een zelfbouw kast en daar je beide draden aan vastzetten…
Stap-2 Modelspoor Boom maken
Stap-3 Modelspoor Boom maken
Knip nu uit je sisaldraden een groot aantal stukjes van minimaal 5 cm die je tussen de beide stukken ijzerdraad legt, dat je strak gespannen houdt tussen beide oogpunten. Bedenk overigens dat, wanneer je nu gaat slingeren, de ijzerdraden korter worden doordat ze in elkaar gedraaid worden. Zorg dus voor voldoende lange ijzerdraden.
Stap-4 Modelspoor Boom maken
Stap-5 Modelspoor Boom maken
Het sisal draait met de slingerbeweging mee en vormt nu een soort ronde lange borstel. Met een schaar knip je die borstel in een kegelvorm, zodat je naaldbomen krijgt. Voor de schors kun je de hierboven beschreven methode toepassen en voor het kleuren van de ‘kerstboom’achtige naaldboom kun je acrylverf gebruiken. Wanneer je de hele boom in een glazen pot met verf dompelt, krijg je een mooi ‘dik’ takken effect. Breng na het drogen wat licht bruine stippen aan op de uiteinden van de takken en je imiteert ‘kaarsjes’ (eigenlijk zaadkegels).
Wanneer je in de hobbywinkel naar kant en klaar verkrijgbare naaldbomen kijkt, zul je zien dat die op precies dezelfde manier vervaardigd zijn.
Tot zo ver dit artikel over het maken van bomen voor de modelspoorbaan!
Laat hieronder weten wat je van het artikel vind en toevoegingen zijn natuurlijk ook altijd welkom.
En ik waardeer het altijd als je dit artikel deelt via sociale kanalen (Facebook, Twitter enzovoort)
Hier kan je echt je fantasie in kwijt, lekker proberen. Je moet wel het jaar getijde in de gaten houden
Helaas nog steeds weinig tijd voor werkelijke actieve treinenbeleving maar altijd leuk om de stukjes te lezen….wellicht als ik oud en grijs ben 🙂
Ha koen , bedankt voor de tips , ik kijk ook wel eens op olafs n scale vlogs daar kan je uitgebreids filmpjes zien hoe je bomen maakt best intressant en handig groet adriaan
Zeer zeker een nuttig artikel en heb het dan ook gebruik, Ik gebruik tevens voor struiken de uitgebloeide takken van de hortensia’s spuit er spuitlijm op en kleurt ze dan met strooisel in diverse kleuren
Duidelijk verhaal, heb ik straks zeker nodig.
Als je van druiven houdt?
Druiven opeten en steel omkeren??
Leuk idee ik ga er maar eens mee aan de slag, proberen of het mij ook lukt.
heb zelf al bomen gemaakt het is geweldig om te doen de bomen die ik gemaakt heb zijn knotwilgen voor de N baan gemaakt in een salontafel met glasplaat er boven.
Zeer nuttig en erg mooi, bedankt voor deze uitleg.
Erg interessant artikel. Mooie beschrijving om variatie aan te brengen op je modelspoorbaan. Er zal hierdoor niet 1 enkele boom het zelfde zijn. Een natuurlijker beeld kan je niet voorstellen. Mooie duidelijke beschrijving.
dank je wel koen voor deze leuke en leerzame artikelen die je plaatst
Ik had geen idee dat je ook op zo’n manier bomen kon maken. Leuk
je onderwerpen zijn leuk en interessant
wat ik graag nog eens zou willen weten hoe het zit met spoorweg overgangen en hoe je dit ze zelf kan bouwen elektrische aangedreven heb zelf wel een idee maar misschien kan het eenvoudiger. mijn spoor is N 1:160
hopende dat jij iets weet b.v.d.
groeten Ernie scholten
Alle tips zijn natuurlijk welkom bij de bouw van een spoorbaan.
Bomen maken kun je op verschillende wijze maken, dit is ook weer een mogelijkheid.
Bedankt Koen,
Vorige keer een artikel over het maken van bergen en nu eentje over het maken van bomen. Het komt mij allemaal goed uit. Ben bezig mijn modelbaan te veranderen en daarbij komen beide artikelen zeer goed van pas.
Ik vind dit een heel nuttig artikel ik heb er al diverse gemaakt alleen de kleur krijg ik niet zo goed niet natuurlijk genoeg.Het isolatie gedeelte van de koperdraad haal ik er met een striptang af werkt prima.
Heel goed ga ik zeker proberen
Koen geweldig verhaal,kan ik goed gebruiken en het resultaat op de laatste foto is een goede weergave.
Super Koen, ga ik zeker proberen.
leuk om zo bomen te maken, dit ga ik uitproberen
ga ik zeker uit proberen fijn tip
ga ik zeker eens proberen fijne tip
Zeer goed idee zal het zeker gaan doen
Leuk om zo bomen te maken, even proberen met de boomstam.
enorm goeie tips ,bedankt
Goede Koen,
Ik vind je artikel over het maken van bomen boeiend en inspirerend. Je hebt een heldere schrijfstijl en maakt het ook ‘klunzen’ als ik mogelijk de modelbaam goed en natuurgetrouw aan te kleden. Ik dank je zeer.
Met collegiale baangroet,
Pieter Butz
Goed om te weeten en zelf aan de slag te gaan
kun je me ook wegwijs maken hoe je palmbomen moet maken
Koen bedankt voor zoveel informatie al heel lang heel fijn
ik vindt dit een nuttige informatie ik ga dit ook proberen te maaken
Goede uitleg over het maken en het te gebruiken materiaal.
Wauw wat een supergoeie tips.
Ben nog een beginner .aar ga deze tips zeker gebruiken.
Groet
Koen,
Mooie duidelijke tips , fantastisch .
Leuk, leuk, leuk…. ga het zeker eens proberen om een paar loofbomen te maken. Handige tips en prima verwijzing. Ben er blij mee…
Dank voor dit artikel. Vooral het aanbrengen van boomschors vond ik interessant om te lezen.
Voor diegene die dit te lastig vinden of te omslachtig heb ik nog een ander idee.
Wij gooien thuis de gebruikte filterzakjes met gemalen koffie niet weg. Ik verzamel een bepaalde hoeveelheid koffie en droog die.
Mijn boompjes (gemaakt uit ronde latjes van 3mm, te bestellen op internet) voorzie ik van gaatjes en daar steek ik draadjes van 0,8mm die als takjes dienst doen. Daarna dompel ik het geheel onder in met water verdunde houtlijm en bestrooi ik het boompje met de gedroogde koffie. De kleur is mooi bruin en kan hier en daar met de spuitbus nog voorzien worden van een vleugje grijs. Hoogte van de boom voor Ho ca. 15-18cm.
De takjes voorzie ik van filtermateriaal (te koop bij diverse tuincentra in de afdeling vijvermateriaal) Moet alleen nog even groen worden gespoten.
(Spuitbussen in de kleuren grijs en groen van de Action voor iets meer dan € 2,00)
leuke en leerzame artikelen, bedankt
Aanvullende tip(s): je kunt ook een schroefboor in een accuboor doen. Aan het oog de draden vastmaken en zo de draden met sisal in elkaar draaien dmv de accuboor.
De stam kun je simpel dmv een lijmpistool maken. Daarna de gedroogde lijm schilderen. De lijm geeft het direct al het effect van schors.
Schroefoog i.p.v. schroefboor
ik bewaar de stengels van druiventrossen zonder de druiven, de eindjes in houtlijm deppen en dan in het groen, bruin, geel strooisel doppen.
natuurlijke vormen en uitzicht en goedkoop
Voordat ik de druivensteeltjes gebruik, droog ik ze eerst in de magnetron. Afgedekt met keukenpapier, 1 Minuut op de hoogste stand, afkoelen, nogmaals 1 minuut. Dit voorkomt rot door ingesloten vocht.
Deze methode is overigens m.i. vooral geschikt voor bomen in schaal N en Z, of struiken in H0.
Voor de dennenbomen is er een variant zonder plankje en zwengel, namelijk door de losse einden van de koperdraad vast te klemmen in een draaibankje en aan de andere zijde een open haakje dat in een boormachine wordt vastgezet.
Prachtig Coen,
We kunnen weer verder prutsen .
Bepaald andere methoden waren ook bekend , maar dit
Is altijd goed om onder de aandacht te brengen.
ik maak de bomen met asperge groen dat nu in het
seizoen te vinden bij de telers je laat het in het donker droog worden bespuit het met haarlak dan blijft het groen gaaf
nadien moduleer je het naar wens.
de restanten van een druiven tros waar de druifjes af zijn
laat die droog worden je kunt er prachtige bomen mee maken
allen je moet je fantasie werken .
in de natuur is nooit iets recht of uniform en kleur vast
Voor het ijzerdraad neem ik 1 mm dikte en ongeveer 40 cm lang. Voor extra stugheid span ik
Deze in een kleine accuboormachine
Voor de rest maak ik het zelfde zoals beschreven.
Om de stam kan men ook bruine krimkous krimpen en daarna beschilderen.
Bert.
het is weer een leuk artikel. ga het zeker ook proberen. bedankt Koen
Ik heb druiventrossen gedroogd, daarna op de uiteinden waar de druif heeft gezeten een druppel houtlijm en daarna de houtlijm bestrooid met woodland bladmateriaal. Iedere boom en struik is anders en doet natuurlijk aan.