Een groot deel van de modelspoor hobbyisten in Nederland voorzien hun modeltreinen van stroom door middel van het zogenaamde analoge systeem. Dit houd in dat de treinen gaan rijden door stroom door de rails te laten gaan, door de spanning hoger of lager in te stellen gaat de trein harder of zachter rijden. Een tweede manier om modeltreinen van stroom te voorzien is door het digitale systeem, met dit systeem staat er een digitale spanning op het spoor welke gecodeerde “commando’s” verstuurd welke treinen kunnen decoderen door middel van een decoder. Op deze manier zullen enkel de treinen gaan rijden welke hier een digitale opdracht voor krijgen.
Het grote voordeel en de reden waarom mensen overstappen van analoog naar digitaal is omdat je gemakkelijk meerdere treinen kunt laten rijden op hetzelfde spoor, zonder dat ze allemaal even hard rijden of tegelijkertijd stoppen. Nu kun je op een analoge baan ook verschillende modeltreinen laten rijden op verschillende snelheden, maar hier zul je de baan voor moeten opdelen in baanvakken en om een lang verhaal kort te maken heb je in de praktijk meer kennis van elektronica nodig wil je je baan uitbreiden en verder gaan dan de standaard rondjes rijden.
1. Digitaal Modelspoor basis.
Zo als eerder gezegd wordt er bij digitaal rijden een digitaal signaal door de rails gestuurd naar de verschillende modeltreinen die decoders hebben om dit signaal om te zetten in actie. Ik zal niet ingaan op de verschillende soorten digitale signalen maar vrijwel alle digitale systemen bevatten de onderdelen.
Een hand regelaar om treinen te selecteren en de rijsnelheid aan te passen, zo als dat bij analoog met de transformator gedaan wordt.
Een digitale centrale, die de opdrachten die je ingeeft met de handregelaar omzet naar een gecodeerd digitaal signaal.
Decoders in de treinen die het digitale signaal om zetten in rijbewegingen, geluiden of andere acties.
Een booster die het digitale signaal versterkt en over de baan verspreid, naarmate de baan groter is heb je meer boosters nodig om het signaal te verspreiden.
Tegenwoordig zit vaak de handregelaar, centrale en booster in een “digitale centrale”.
Meer weten over een digitaal systeem klik dan hier voor het algemene artikel over digitaal rijden
een digitale centrale
2. Veiligheid
De eerste overweging die je moet maken bij alle werkzaamheden aan de elektronica van de modelspoorbaan is natuurlijk veiligheid. Voordat je daadwerkelijk de bedrading aan gaat sluiten is het belangrijk dat je van te voren een schema maakt en kijkt of er nergens potentie voor kortsluiting is.
Een andere belangrijke veiligheidstip is dat alle verbindingen geïsoleerd zijn met bij voorkeur krimpkous maar op zijn minst met een stukje elektisch-tape. Niet alleen voorkomt dit dat iemand een elektrische schok kan krijgen, maar het verbeterd ook de storingsgevoeligheid van de digitale baan, het digitale signaal kan namelijk verstoord worden door elektrische spanning van bijvoorbeeld voedingsdraden.
3. Start netjes
Veel analoge banen zijn door de jaren heen steeds aangepast, er zijn schakelingen toegevoegd, wissels verplaatst en voedingsdraden toegevoegd en als resultaat hiervan is het een spaghetti van draden in alle kleuren onder de baan.
Dit is geen goed begin voor het omzetten van analoog naar digitaal, er kunnen allerlei verbindingen zijn waarvan je geen weet hebt en als er straks iets niet goed gaat met de digitale baan wordt het een hels karwei om uit te zoeken waar de oorzaak zit.
Het is dan ook belangrijk dat je weet welk draad waar voor dient, een goede manier om dit te doen is door de draden te gaan labelen.
Het omzetten van analoog naar digitaal is dus een mooi moment om de bedrading van de baan eens tegen het licht te houden!
4. Digitale bedrading
Het bedraden van de baan gaat digitaal ook wat anders dan analoog, digitale apparaten worden onderling aangesloten doormiddel van een zogenaamde bus / databus dit is een type kabel waarmee o.a het digitale signaal door gegeven kan worden en waarmee apparaten met elkaar kunnen communiceren. Zo zal een booster aan de centrale via een databus worden aangesloten en worden bijvoorbeeld ook wissels aangesloten met dezelfde databus.
Een ander verschil met analoog is dat de voedingsdraden voor een digitaal systeem in de meeste gevallen dikker moeten zijn, omdat de spanning van het digitale signaal hoger is dan analoge spanning.
Het is belangrijk de juiste dikte draad te gebruiken om het doorbranden van aansluitingen te voorkomen!
Loconet databus
5. Combineer analoog en digitaal NIET
Het kan verleidelijk zijn om tijdens het omzetten van digitaal naar analoog, een deel van de baan analoog te laten en een deel van de baan digitaal te maken, om zo niet in een keer de volledige baan om te hoeven bouwen en toch door te kunnen rijden.
Het gevaar is echter dat er een loc verbinding maakt tussen het analoge en digitale systeem, wat vervolgens schade aan een van de twee of zelfs beide systemen kan geven.
Er zijn wel enkele systemen op de markt waarmee je digitaal en analoog kunt combineren op één baan en ook decoders die naast digitaal ook analoog kunnen rijden.
6. Wissels
Een veel voorkomend probleem met modelspoorbanen die van analoog naar digitaal zijn omgebouwd is dat wissels die perfect werkte op de analoge baan ineens problemen geven nu de baan digitaal is!
In de meeste gevallen is er sprake van een kleine kortsluiting die er ook al was toen de baan analoog was, maar zorgt deze nu pas voor problemen doordat het digitale systemen sneller werkt en dus sneller reageert op een kortsluiting.
Vaak reset het digitale systeem zich na deze kortsluiting en kan de trein verder gaan, of herhaalt zich het probleem opnieuw.
Het probleem zit dus vaak in de wissel ook al lijkt het in het digitale systeem te zitten, omdat het probleem pas naar boven is gekomen nadat dit systeem in werking is gesteld.
Een digitale baan
De overgang van analoog naar digitaal kan misschien ontmoedigend klinken, maar dat hoeft niet zo te zijn. Door het volgen van bovenstaande tip kun je al heel wat problemen voorkomen en binnen de kortste keren genieten van een goed lopende digitale baan.
Meer tips over digitaal rijden ?
Kan dan eens naar mijn cursus Digitaal Modelspoor: http://www.digitaalmodelspoor.nl/
Zeer nuttige tips.
Zeer handige tips om een bestaande baan te digitaliseren
heel goed!
jaik vond het nuttig
bedank
groetjes daan
Ik vind het hele mooie tips, waar ik veel aan zal hebben.
Bedankt koen ga er mee aan de slag goeie tips
Ik ben ook bezig koen en heb alles nu digitaal een genot om mee te rijden volgende stap wordt wissels digitaal aansturen maar met hun eigen analoge voeding , volgens mij is dit uitvoerbaar want oude wissels vragen vaak meer stroom om te schakelen vooral als men twee tegelijk wil schakelen.
gr. Ron
Zie het artikel als een teaser. Er zijn evenzovele aspecten buiten beeld gebleven. Een daarvan; een digitale baan is onvergelijkbaar met een analoge. De mogelijkheden, mits goede kennis daarvan, zijn legio.
Een tweede is; het kost (veel) geld, maar het levert je ook heel veel plezier op.
Toekomstige digitaalspoorders, snuffel op internet eens wat naar artikelen.
Ik ben blij de stap te hebben gemaakt.
Geweldig Koen.
Zéér nuttige tips
er zijn zaken die ik niet wist en er zijn er dat werkt wel tot ge er aan begint en geregeld stukken ik was deze boel moe
Nu werk ik met tams elektronik en kan mij marklin loks een voudig ombouwen en de wisselstroommotor blijven gebruiken
Ik werk in de stoomtijd de jaren 1935 de periode dat ETAT BELGIQ naar NMBS is geworden
dat levert een mooi kleurspektakel op
Grts François
Ik bezit een analoge baan . Ga op mijn leeftijd ( 84 jaar ) niet over op digitaal . Berdankt voor de beschrijving . Krijn Vis
nuttig
beste,
alvast bedankt voor de nutige tips.
ik heb vroeger een grote marklinbaan gehad,
ik en mijn zoon hebben planen om een baan te gaan bouwen maar dan digital ,mijn vroegere baan heb ik spijtig genoeg moeten verkopen wegens verhuis en tijdsgebrek,,het was natuurljik wel analoog rijden ,het digitale tijdperk heeft wel vele voordelen bestond,vroeger,nog niet,het rijden met locs is nu veel realistis en komt meer overeen met de werkelijkheid.
de baan die we gaan bouwen,zal een japans landsschap hebben , met natuurlijk jmet japanse treinen ,mijn zoon heeft al een paar keer in japan geweest en heeft daar al zeer toffe banen gezien we zijndaarom van plan een Japanse baan te bouwen ,met een gedeelte van toykio na te bouwen, we hebben hier voldoende ruimte voor.
Kort en duidelijk en eerste instantie voldoende.
heel nuttige tips
Zeer nuttig. Ik bedenk me nog maar eens om analoog en digitaal naast elkaar te gebruiken.
ik veel nut van deze info schaf gelijk een digitale aan
Beste Koen, eens de verbouwingswerken op de zolder klaar zijn, ga ik al je nuttige tips goed kunnen gebruiken. Alvast dank om ons verder te informeren .
Piet
leerzaam , prachtig.
Echt zo interesant! Ik wist dat echt niet
Bedankt
Koen,
Een goed vergelijk.
Geheel draadloos wordt de baan niet met digitaal , mar het dwingt de installateur
wel tot nauwkeurigheid en overzichtelijkheid.
Door minder draden en makkelijk te voorzien van labels.
Groeten
Peter
zeer nuttig, kan namelijk een Fleischmann twin center overnemen, maar denk dat ik toch nog even wacht en me goed laat voorlichten in Houten op 150 april a.s.
Nu wil ik het net andersom. Onze kerstaankopen is analoog en nu hen ik 2 loos gekregen die, denk ik, digitaal zijn.
Wat heb ik nodig, en waar haal ik het om het om te bouwen.
Ruud