Een van de meest onderschatte aspecten van het bouwen van een modelspoorbaan is misschien wel de onderbouw. Het is dan ook niet het meest “sexy” onderwerp binnen de hobby aangezien je het niet direct terug zal zien in het eindresultaat.

Echter betaald een goed gebouwde en doordachte onderbouw zichzelf terug in de verdere bouw van modelspoorbaan. Maar ook in het dagelijks gebruik is een goede onderbouw van belang, denk eens aan werkhoogte, eventuele trillingen en de verhuisbaarheid van de modelspoorbaan, allemaal gerelateerd aan onderbouw.

Open of gesloten onderbouw

Er zijn feitelijk 2 soorten onderbouw te onderscheiden: 1. de gesloten onderbouw, waarbij de basis van de modelspoorbaan een grote plaat is, waar vervolgens de scenery op gebouwd wordt. en 2. een open onderbouw, waarbij je een open raamwerk creëert en daar vervolgens de modelspoorbaan op bouwt.

Een gesloten onderbouw is met name geschikt voor de kleinere modelspoorbanen, waarbij het landschap niet heel varieert in hoogte. Een open onderbouw is meer geschikt voor grotere modelspoorbanen en banen waarbij het landschap variërend in hoogte is. Ook is het bij een open onderbouw makkelijker om een schaduwstation aan te leggen.

Materialen onderbouw

Voor de balken van de onderbouw dient een houtsoort gebruikt te worden die niet kromt trekt onder invloed van bijvoorbeeld wisselende temperaturen. De beste keuze is abachi, maar aangezien dit een dure houtsoort is zijn enkele goede alternatieven op volgorde van keuze zijn: vuren, sparren of grenen hout.

De plaats van de gesloten onderbouw kan gemaakt worden uit triplex van 8 of 12mm.

Gesloten onderbouw bouwen

Een gesloten onderbouw begint bij de basisplaat waar de modelspoorbaan op gebouwd gaat worden. De afmetingen van deze plaat worden bepaald door het baanplan, kijk dus naar de afmetingen van het baanplan en voeg nog wat marge aan de rande toe en je weet hoe groot de plaat moet zijn. Natuurlijk kan het ook zo zijn dat de gesloten onderbouw uit twee platen tegen elkaar aan bestaat.

De volgende stap is de plaat te verstevigen met planken onder de randen, en voor extra stevigheid nog enkele dwarsbalken en optioneel ook hoekprofielen. Niet alleen zorgen dwarsbalken voor stevigheid, ze komen vaak ook weer van pas om kabels lang te laten lopen.

Als laatste worden de poten onder de onderbouw gemonteerd, dit kunnen balkjes zijn bijvoorbeeld 5 x 5 maar ook stalen poten met wieltjes. Als de modelspoorbaan makkelijk te verhuizen moet zijn dan is het ook aan te raden om de poten met bijvoorbeeld vleugelmoeren te monteren, zodat deze er makkelijk onder vandaan te halen zijn.

Hieronder staat een voorbeeld van een extra verstevigde gesloten onderbouw:

onderbouw gesloten

Open onderbouw bouwen

Ook bij een gesloten onderbouw, beginnen we met de afmetingen van het baanplan. Deze zijn met name belangrijk voor de afmetingen van de buitenste spanten van de onderbouw. Binnen de buitenste spanten maak je vervolgens een raamwerk van vierkanten, deze vierkanten kunnen variëren van 40 tot 80cm.

modelspoor open onderbouw

De dwarsbalken die de vierkanten maken, kunnen op twee manieren worden gemonteerd, de eerste manier is door kleinere planken te zagen en deze vervolgens te monteren. De tweede manier is door inkepingen te vrezen en zo een stevige constructie te maken.

 inkeping onderbouw bouwen

Voor het toekomstige gebruiksgemak boren veel modelspoorbouwers alvast gaten in de dwarsbalken, waar later de bedrading doorheen getrokken kan worden.

Een open onderbouw is de perfecte basis voor het bouwen van bergen d.m.v. de spantenbouw constructie, doordat de spanten op de dwarsbalken van de open onderbouw gebouwd kunnen worden.

Onderbouw constructie tips:

– Gebruik schroeven in plaats van spijkers, deze trillen minder makkelijk los en splijten het hout niet.
– Het is belangrijk alle hout op hout verbindingen ook te lijmen met houtlijm.
– Gebruik  voor de stevigheid nooit planken langer als 2 meter.
– Breng minimaal om de 2,5 meter poten aan.

Bedankt voor het lezen van dit artikel, ik waardeer het altijd als je een reactie achter laat of dit bericht hieronder liked op facebook, google+ of een van de andere kanalen 🙂