Een treintafel, ook veel al de onderbouw van de modelspoorbaan genoemd, is misschien wel een van de meest onderschatte onderdelen van de modelspoor hobby. Een goede onderbouw aan het begin van de bouw van een modelspoorbaan kan je een hoop tijd en moeite schelen in de toekomst.
Omdat er grote verschillen zijn tussen een gesloten treintafel / onderbouw en een open onderbouw zullen we deze apart van elkaar bespreken:
Treintafel bouwen (gesloten onderbouw)
De gesloten onderbouw, meestal aangeduid als treintafel is ideeal voor een modelspoorbaan die niet groter is als ongeveer 2 vierkante meter en geen schaduw station heeft.
Bij een gesloten onderbouw zet je de tafel zo in elkaar dat je feitelijk een bouwplaat hebt waar je vervolgens het landschap op gaat bouwen. Dit heeft als voordeel dat het sneller klaar is en je vervolgens sneller kunt werken aan het landschap. Wil je een landschap maken met bruggen, tunnels en bergen dan is het meestal beter om voor een open onderbouw te gaan, omdat deze zaken makkelijker te realiseren zijn in een raamwerk.
Het maken van een gesloten onderbouw is niet al te moeilijk, je hebt een plaat nodig waar de baan goed op kan gaan (hou dus een marge aan), een stel planken om de plaat te ondersteunen, 4 poten en eventueel nog verstevigingsplanken.
Onderstaande afbeelding geeft een voorbeeld van een gesloten onderbouw weer:
Open onderbouw
Voor grotere modelspoorbanen en modelspoorbanen met een berglandschap wordt eigenlijk altijd een open onderbouw gebruikt. Een openonderbouw is een houtenraamwerk waar vervolgens de modelspoorbaan opgebouwd wordt. Het voordeel van een open onderbouw is dat de bereikbaarheid beter is en het makkelijker is meerdere niveau’s te bouwen.
Ook voor veel module banen wordt een open onderbouw gebruikt, zo kun je raamwerken van bijvoorbeeld 1m bij 1m maken en die vervolgens samenvoegen voor een grotere baan (ook ideaal als je vaak verhuisd).
Het stevigste is om het raamwerk op te bouwen uit langere planken waar gleuvel in gefreesd zijn zodat een zelfde type plank hier dwars op geplaatst kan worden. Er kan ook gewerkt worden met kortere planken, maar dan is het wel verstandig om dit te verstevigen met hoekprofielen.
Onderstaande afbeelding geeft een voorbeeld weer van een open onderbouw:
Sterke houtverbinding voor een gesloten onderbouw
Andere oplossingen
Hoewel de bovenstaande treintafels het meest gebruikt zijn, kun je het ook op een andere manier doen. Zo kun je een oude tafel gebruiken, of simpelweg een plank en twee schragen kan voldoende zijn om een baan te bouwen, eventueel kun je dan later alsnog een onderbouw maken om dit te ondersteunen.
Stap-voor-stap instructies voor het bouwen van een treintafel vind je in mijn e-boek stap-voor-stap een modelspoorbaan bouwen!
hoi Koen .
heb pas de beslissing genomen voor een model trein
ik ben 72 jaar . mijn baan wordt niet zo groot 235 -106 cm .
de vraag is digitaal of analoog ? gelijk of wisselstroom ?
jou site is geweldig ; heb al wat geleerd .ga zo door prima.
Dag Wil,
Als je nu vanaf nul begint begin dan digitaal.
Laat je niet afschrikken. Er zijn eenvoudige systemen waarvoor je geen IT tovenaar moet zijn om ze te laten werken.
Het rijplezier is gewoon veel groter.
Ben zelf 5 jaar geleden overgestapt van analoog naar digitaal en will niet meer terug.
Jan
koen bedankt voor de tips van de 5meestgem foutt ben 56 jaar en ben net begonen met modeltreinen hoop met u nog vaak te kunnen te koresponderen gr math en veelsucces in het neuwe jaar
Hallo.
De bereikbaarheid van de baan rondom op mijn treintafel van 1 x 2 mtr. heb ik opgelost door de poten van zwenkwielen te voorzien.
Hallo Koen,
ben nog niet zo lang bezig en heb alle startersfouten ook gemaakt.
O.a. door jouw tips en van anderen heb ik veel geleerd en toegepast, o.a ik heb de baan in open modules gemaakt van ong 120 x 80 en koppel fysiek deze met scharnieren waar ik de pen gemakkelijk kan verwijderen.
Oja ik rijd spoor N
Dag Koen
Uitstekende website met veel info waar ik erg veel aan heb. Ben zelf 63 en heb een oude hobby na ongeveer 48 jaar weer ter hand genomen. Heb mij in 2 maanden 10 (!) locs aangeschaft via Marktplaats en Ebay.
Heb ook inmiddels een baan ontworpen van – je zult je ogen niet geloven – 5 x 3 meter.
Maar daarop wel veel scenery. Inmiddels heb ik bij nogal wat spoorweg-enthousiastelingen van wie ik rollend materieel heb gekocht, gezien dat ze hun ruimte vol hebben gelegd met rails – terwijl ik nu juist de combinatie van spoor en scenery zo mooi vind…… Overigens heb ik wel gemerkt dat spoorweg-enthousiastelingen stuk voor stuk aardige en inspirerende mensen zijn.
Toch een woordje van kritiek: Wat bedoel je precies met ” open”en met “gesloten” i n je artikel? Heb je foto’s waaruit het verschil duidelijk blijkt?
Heel fijn geholpen telwoorden bij mij hobby Bedankt koen
ik heb je sit goed bekeken en daar ben ik met eens over de artikels want ik verueld het zelfde aan de bizoekers die mijn baan komen kijken. ik wens je veel succes met deze mooie hobby.
groeten Roger
Beste koen.
Ik ben net begonnen met de hobby en ben 13 jaar.
Ik ben op zoek naar een standaard plaat met een berg waar je alleen nog maar rails, huisjes, wegen en accessoires op hoeft te maken. ik heb het laatst bij iemand gezien maar kan het nergens vinden op marktplaats of ebay weet iemand hoe dat heet?
Bedankt voor je goede site ik heb er veel van geleerd!
M.V.G Thom
Vroeger als kind had ik een klein märklin-baantje.
Nadat mijn vrouw gestorven is heb ik mijn hobby opnieuw opgepakt.
Ik heb toen een grote aanschaf gedaan märklin-delta met heel veel toebehoren.
Na een paar jaar heb ik de baan gedemonteerd en ga overstappen naar digitaal.
Mijn huidige vriendin heeft geweldige ideeën, doch de praktische kant is onbekend.
Koen, door jouw tips kom ik al een stuk verder dan ik ook geweest ben.
Hartstikke bedankt en ga zo door.
Wat voor raster grootte en plankdiktes raad je aan voor een open onderbouw? Wil er van de week aan beginnen 😁
. beste koen.
had al een baan van1.25 bij 2.40 met ho: maar door sennery weinig ruimte, ga nu over nieuw beginnen maar ben er nog niet uit ho of spoor n graag advies.
heb veel rocco ho dig: maar wil qua ruimte naar spoor n.
ik heb ook gedacht aan 2 etages met onder ho en boven n spoor of een oploop van een meter naar boven en dan weer omlaag ? ik ben wel handig alleen niet op stroom. bij voorbaat mijn dank.
Ik ben lid van een modelspoorwegvereniging en heb onlangs geruime tijd gewerkt aan een modelspoorbaan in schaal N.
Als je weinig ruimte hebt is dit een ideale baan. Alleen is mijn ervaring dat schaal N erg gevoelig is voor storingen. Je rijdend materieel moet prima in orde zijn. Ook wissels zijn vaak storingsgevoelig. Dus het leggen van de rails moet dus erg zorgvuldig gebeuren.
Het is maar dat je het weet. Mijn opmerkingen kun je dus allemaal meenemen is je overweging om wel of niet over te stappen op schaal N.
Zelf heb ik schaal H0, voorlopig nog analoog.
Succes.
even een tip voor de nieuw komers ik ga veel op de bouw kijken in de conteners daar licht zo veel in balkjes planken gootjes voor brugen piepschuim van ales ik heb al 8 bruggen kennen maken dat scheeld mij veel geld en als je goed kijk vind je nog schroeven ook en spijkers gr opa peter
Hallo Koen,
Door jouw akties mail enz. ben ik gaan kijken en snuffelen naar schaal en
mogelijkheden op spoor gebied. Het wordt ho en gelijkstroom. Ga starten
met een binnendeur als “plaat” met de sponningen rondom zo’n deur kun je meedere deuren als modulen naadloos aanelkaar zetten. Ik ga dus eenvoudig beginnen met een kleine baan maar wel de mogelijkheid om een aantal facetten van deze hobby uit te proberen en uit te kunnen breiden.
Bedankt en tot horens.
Hoi Koen,
Ik ben 12 en ik heb pas de oude treinbaan van mijn opa gekregen. Ik wou er graag mee verder dus ik ben gaan zoeken op internet. Door jouw website ben ik een heel stuk verder. Ik heb al 2 locs en ik ben bezig met het aanschaffen van een Central Station zodat ik mijn baan helemaal digitaal kan maken. Door de enorme hoeveelheid rails die ik heb kan ik bijna onbeperkt uitbreiden. Ik denk dat ik ongeveer mijn hele kamer vol kan bouwen (ben ik niet van plan). Ik kreeg door jouw website ook weer een idee wat ik er allemaal mee kon en had ik er ook weer zin in om er mee verder te gaat.
Bedankt
blauw of rood of groen het is allemaal te doen met koen
Daarom niet lang helen koen bellen
Oke nu serieus het is de gouden tip
mogmaals koen hartelijk dank en ga zo door.
mensen zoals jou zijn er maar weinig.
Voor Thom: ik heb een zgn Fertiggelände van Noch te koop.
Het is het model ‘Mittenwald’.
Details en foto’s staan op http://www.2dehands.be bij modeltrein.
Mvg.
Eric.
Al veel van je info gelezen. Daarom deze reactie. Interessant en inspirerend zijn je onderwerpen. Wil weer eens een klein baantje maken. Laatste baan van 3 bij 1,5 meter afgebroken te hebben. Zoek naar een methode om modules te maken, die snel aan elkaar te zetten zijn. Ook hanteerbaarheid van de enkele modulen in verband met opbergen en vervoeren van belang.
Wellicht kun je eens aangeven, waar info over dit onderwerp te vinden is.
Dank en ga zo voort.
Frans
Ik blijf leren van je. Ben weer begonnen na 14 jaar . En de beginnersfouten heb ik ook gemaakt. Hoop nog veel van je op te kunnen steken
Groeten Bob
Beste koen
Ik ben 13 en smamen met mijn vader gaan wij een treintafel maken we heben al spooren en treinen maar ik heb nog enkele tips noodeg voor de kebel verbindingen
En afmeetingen
Dit artikel is zéér nuttg !! Het is per slot van rekening de basis van je baan !!
Beschouw het open raamwerk als een aaneenschakeling van inspectie
gaten van 50×50 cm hart op hart [hoh] minimum.
Een oud gezegde luidt: Wie zich aan een ander spiegelt…, geldt ook hier, we maken allemaalc wel eens een foutje of een verkeerde inschatting, en door je fouten aan anderen b ekend te maken, kunnen zij die fouten voorkomen, en uiteindelijk zijn alle “treintjesgekken” vrienden.
Koen bedankt ben opnieuw begonnen,m’n eerste werk is een spiraal te bouwen voor beide systemen(Fleichmann/marklin K spoor)
een goede voorbeeld
Armand
Mooie en veel doordachte tips, ik heb mijn N baan op een verrijdbare tafel gebouwd met grote zwenkwielen. Erg handig om bij de achterbouw te komen.
Dit is nu waar ik naar op zoek ben.
Een goede onderbouw die stevig op zijn poten staat.
Men kan heel veel bedenken, maar een eenvoudige oplossing is niet altijd even makkelijk te ontwerpen.
Dank u wel.
Een dichte tafel is interesant voor een rijder die niet van bouwen houd of enkel wil rangeeren.
Een open tafel bied voor de bouwers onder ons veel meer mogelijkheden. Denk maar eens aan alle kabels waar je veel makkelijker bij kunt.
Tip: boor gaten in de planken van z’n 18-22mm om alle kabels te kunnen doorvoeren.
Succes!
Gr. Mark
(Roco digitaal)
Ik vind dit een perfect artikel. Ik moet van voor af aan beginnen met mijn baan. Dus kan ik stap voor stap jou advies opvolgen. Mijn vorige tafel vas van vurenhout met 10mm multiplex als tafelblad.
Ik wil de horizontale latten van 18mm MDF maken. En dan niet in het midden half inkepen maar trapsgewijs vastschroeven. Ik ben bang dat het te zwak word als je het half doorzaagt. Heb ik bij mijn oude tafel ook gedaan. Die was zo sterk dat ik er gewoon op kon staan.Mijn tafel moet 488 x 122 worden. Het plaatpatriaal wil ik ook van MDF maken maar dan 10 0f 12mm dik.
ik heb mijn onderbouw zo gemaakt en op verrijdbare poten.
groetjes
Hallo Koen
Net terug uit Griekenland en kunnen weer flink aan de gang met de bouw waarvoor ik dan kies voor de open onderbouw met inderdaad modules van ongeveer een meter. Je hebt mij al aardig op weg geholpen met de informatie.
Zeer leerzaam en ga vooral zo door.
Dag Koen
Ik vind dit artikel uitermate interessant omdat ik na ongeveer 20 jaar terug mijn hobby, de miniatuurtreinen, terug opstart.
Van Harte bedankt!
Gaëtan
Ik heb een tafel van 3,5 x 4 meter met stukken van 60 x 60 cm multiplex al gemaakt en inderdaad heb ik spijt van, dus wil ik een paar losse stukken maken om erbij te komen.
Groetjes, Cees
Hallo Koen
Ik ben bezig aan de onderbouw van een tafel van 3.5m x2.20 dit in L vorm met spookstation de tafel word in sectie’s gebouwd om later eventueel gemakelijker te verplaatsen
de tips die ik hier al gevonden heb zij zeer gebruikelijk en nutig in HO moet er af en toe wat kunstgrepen worden toegepast zodat alles zichtbaar is de schaal 1/87 niet teveel afwijken en zo realistis te werk gaan en véél geduld
zeer goed van constructie,ga zo door.60 x1,22 m gaat ook of
80 x 1,22m,een plaat is 122 x 2,44m.
Gerrit vlietman.
nuttige tips maar voor de mensen die geen
freesmachine hebben of dit gevaarlijk vinden
kunnen de hoek verbindingen ook gemaakt
worden met zogenaamde BATHOEKEN te koop bij elke
dhz zaak succes
Hallo Koen,
Dit zijn echt waardevolle tips voor het bouwen van een treinbaan.
Ik heb ongeveer 15 jaar geleden ook de fout gemaakt, om een gesloten treinplaat te maken. Je kon bij storingen er niet meer bij.
Ik raad iedereen aan om eerst goed naar je rubriek 5 fouten te kijken.
Ik heb inmiddels ook wat tips op de baan aangebracht.
Ik had deze tafel elders gezien en ik deze na gebouwd en hij is vier meter lang en 1.95 breed dus is het een flinke tafel maar toch bedankt koen voor de informatie.
groeten Jan
hoi Koen,
ik had voormijzelf al losse tafels willen maken maar het artikel dat je heb laten zien is wel heel goed om met hoogtes te kunnen werken en ik wou meerder tafels maken om het spoor ook langer te maken.goede site.
Precies waar ik op zat te wachten. Ik had al iets in elkaar gezet maar niet functioneel. Nu met deze informatie kan ik werkelijk aan het werk. Bedankt.
Hallo, ik heb al een baan gemaakt met open onderbouw. Je kunet overal wel makkelijk bij, maar veranderingen aan het sporenplan zijn lastiger.
Ik ga me beraden, nieuw of ombouwen (kleiner maken) van bestaande baan.
Groet,
Ruud Oord
zoekvoorbeeld9en) zelf te bouwen treinbaan
links /voor /rechts
Hoi koen ook ik ga voor het eerst aan modeltreinen beginnen .een vraagje kan ik ook jou boek in een winkel kopen .of ook eenmalig van mijn bank per accept.
Ons boek is in alle winkels te koop en natuurlijk ook via onze website: https://www.modeltreinen.org/product/modelspoor-handboek/
Goede uitleg Koen waar ik tenminste wat mee kan